Onmiddellijke voorzieningen in een enquêteprocedure

Een belangrijk voordeel van een enquêteprocedure is dat daarin snel voorzieningen kunnen worden getroffen om de onderneming te beschermen. Welke maatregelen kan de Ondernemingskamer nemen?

In de vorige blogs is besproken wat de enquêteprocedure inhoudt, wie een dergelijke procedure kunnen starten en onder welke omstandigheden de Ondernemingskamer een enqueteverzoek toewijst. In deze blog wordt ingegaan op de mogelijke voorzieningen die kunnen worden getroffen nadat vast is komen te staan dat er gegronde redenen zijn om te twijfelen aan een juist beleid of juiste gang van zaken in een onderneming.

Wanneer de Ondernemingskamer vaststelt dat sprake is van een onjuist beleid of een onjuiste gang van zaken en dat dit te wijten is aan het handelen van het bestuur of andere organen van de rechtspersoon, kan zij op verzoek van een van de partijen onmiddellijke voorzieningen treffen. Deze voorzieningen kunnen verregaande gevolgen hebben voor de governance van een vennootschap.

De mogelijkheid tot het opleggen van de – soms vergaande – onmiddellijke voorzieningen leidt ertoe dat de enquêteprocedure regelmatig wordt gebruikt omdat de voorzieningen al tot een oplossing kunnen leiden. De Ondernemingskamer onderkent dit en beveelt daarom vaak een onderzoek, maar benoemt dan nog geen onderzoeker. Wij zullen in deze blog de vier meest voorkomende onmiddellijke voorzieningen bespreken.

1.   Benoeming tijdelijk bestuurder/commissaris

Een tijdelijk bestuurder/commissaris wordt door de Ondernemingskamer benoemd om de toestand van een vennootschap te stabiliseren. Daarnaast kan aan de tijdelijk bestuurder/commissaris de opdracht worden meegegeven om een onderlinge regeling tussen partijen te beproeven. Dit gebeurt vaak in gevallen van een impasse of vastgelopen samenwerkingen.

De tijdelijk bestuurder krijgt bij zijn benoeming in de meeste gevallen een beslissende stem en zelfstandige vertegenwoordigingsbevoegdheid van de Ondernemingskamer. Dit houdt in dat de tijdelijk bestuurder in het bestuur bij het staken van de stemmen mag beslissen. Verder mag de tijdelijk bestuurder alleen, dus zonder medebestuurders, de vennootschap vertegenwoordigen. Deze werkzaamheden en bevoegdheden zijn essentieel om de vennootschap te beschermen en ervoor te zorgen dat de vennootschap kan blijven functioneren terwijl een onderzoek naar het beleid en de gang van zaken wordt uitgevoerd.

2.   Schorsing bestuurder/commissaris

De Ondernemingskamer besluit vaak samen met het benoemen van een tijdelijk bestuurder/commissaris tot het schorsen van een of meer bestuurders/commissarissen. Tot deze voorziening besluit de Ondernemingskamer in geval van een impasse binnen het bestuur of de raad van commissarissen. Deze impasse heeft in de meeste gevallen een negatieve invloed op de gezondheid van de onderneming. Met het schorsen van bestuurders wordt geprobeerd om deze impasse te doorbreken en de vennootschap weer gezond te maken. Verder kan een schorsing worden opgelegd als blijkt dat de bestuurder in strijd met het belang van de vennootschap heeft gehandeld of heeft nagelaten om te handelen op een moment dat dit nodig was.

3.   Schorsing van aandeelhoudersrechten

Het handelen van aandeelhouders kan ook aanleiding zijn voor het ingrijpen van de Ondernemingskamer in een onderneming. Een simpele, maar effectieve maatregel die de Ondernemingskamer kan opleggen is het schorsen van aandeelhoudersrechten. Aandeelhoudersrechten zijn onder andere het bijwonen van vergaderingen, stemrecht en winstrechten. Bij een impasse in de algemene vergadering van aandeelhouders of schadelijk stemgedrag van een aandeelhouder voor de vennootschap, kan de Ondernemingskamer besluiten tot het schorsen van het stemrecht. Hiermee wordt de impasse doorbroken en kan de vennootschap verder blijven functioneren.

4.   Tijdelijke overdracht van aandelen aan een beheerder

Tot slot kan de Ondernemingskamer besluiten tot het tijdelijk overdragen van aandelen aan een beheerder. Deze maatregel werd ook aan de aandeelhouder van Centric opgelegd. Maar deze maatregel wordt vaker opgelegd, meerdere aandeelhouders hebben in de loop der jaren hun aandelen tijdelijk moeten overdragen aan een beheerder. De oplegging van deze maatregel heeft tot gevolg dat de beheerder het stemrecht zal gaan uitoefenen. De aandeelhouder behoudt zelf wel het recht op eventuele winstuitkeringen.

Conclusie

De Ondernemingskamer heeft een grote gereedschapskist met daarin verschillende maatregelen die zij kan inzetten om de situatie in een onderneming te verbeteren. De maatregelen hebben een tijdelijk karakter, maar kunnen vergaande gevolgen hebben.

Advocaat ondernemingsrecht en corporate litigation

Heeft u een conflict binnen een onderneming en wilt u weten wat uw opties zijn? Heeft u vragen over het enquêterecht of andere vormen van corporate litigation? Onze specialisten zijn u graag van dienst. Neem contact met ons op: