Verschillen tussen de franchise- en de distributieovereenkomst

De franchiseovereenkomst en de distributieovereenkomst lijken veel op elkaar, maar er zijn ook belangrijke verschillen. Welke gevolgen heeft het als u een franchiseovereenkomst sluit, terwijl dit eigenlijk een distributieovereenkomst is of omgekeerd? Hoe kunt u dit misverstand voorkomen?

Eerder bespraken wij al het verschil tussen de distributie- en agentuurovereenkomst. In deze blog bespreken wij enkele verschillen tussen de franchise- en de distributieovereenkomst. Voor partijen zal het niet altijd duidelijk zijn welke overeenkomst zij precies hebben gesloten; zowel een distributeur als een franchisenemer kunnen immers producten aan derden verkopen. Ook betreffen beide overeenkomsten duurovereenkomsten die erop gericht zijn voor een lange termijn in stand te blijven. Daarnaast betreffen het allebei overeenkomsten tussen partijen die zich op een andere plaats in een distributieketen bevinden.

Toch is het van belang dat u als ondernemer scherp heeft of een overeenkomst als één van deze overeenkomsten kwalificeert, omdat verschillende wet- en regelgeving van toepassing is. Distributeurs en franchisenemers hebben dan ook verschillende rechten en plichten. In deze blog lichten wij drie verschillen toe waar u rekening mee dient te houden bij het opstellen van een dergelijke overeenkomst.

I. De wettelijke basis

Distributieovereenkomst
De distributieovereenkomst is niet specifiek geregeld in de wet. Daarom wordt deze ook wel aangemerkt als een onbenoemde duurovereenkomst. Partijen kunnen deze overeenkomst daarom grotendeels vormgeven zoals zij dat wenselijk achten. Indien de samenwerking tussen de contractspartijen in verschillende landen is, is het wel verstandig dat partijen een rechts- en forumkeuze in de distributieovereenkomst opnemen.

Indien partijen kiezen voor een selectieve distributieovereenkomst geldt meer wet- en regelgeving voor de betreffende overeenkomst. Een selectieve distributieovereenkomst beperkt het aantal distributeurs en wederverkopers om zo bijvoorbeeld een luxemerk te beschermen. Een onderneming zal hier waarschijnlijk voor kiezen om zo het exclusieve imago en de reputatie van haar merk te waarborgen. Doordat de vrije marktwerking door een dergelijke overeenkomst wordt beperkt moet bij het opstellen ervan rekening worden gehouden met het mededingingsrecht. De leverancier mag hierbij geen verboden onderscheid maken.

Franchiseovereenkomst
De franchiseovereenkomst heeft wel een wettelijke basis. Daarnaast bevat het burgerlijk wetboek diverse bepalingen die van toepassing zijn op de franchiseovereenkomst, waardoor automatisch bepaalde verplichtingen voor de contractspartijen over en weer gelden. Hierbij kan worden gedacht aan:

• een verplichte informatieverstrekking door de franchisegever aan de franchisenemer, o.a. financiële informatie over de positie van de franchisegever en over de beoogde locatie van de franchiseonderneming,
• een verplichte informatieverstrekking over de financiële positie van de franchisenemer aan de franchisegever, en
• de verplichting dat de franchisegever en franchisenemer zich tegenover elkaar moeten gedragen als een goed franchisegever en franchisenemer.

Het is niet relevant hoe partijen de overeenkomst zelf noemen. Dit betekent dat als partijen een overeenkomst een distributieovereenkomst noemen, terwijl dit eigenlijk een franchiseovereenkomst betreft, de regels voor franchiseovereenkomsten alsnog van toepassing zijn. Dit kan verstrekkende gevolgen hebben.

II. Verschil distributeur en franchisenemer

Een groot verschil tussen de distributieovereenkomst en de franchiseovereenkomst betreft de wijze waarop de franchisenemer en distributeur handelen. Een franchisenemer zal namelijk vaak de naam, de handelsmerken, de producten, de knowhow en het logo van de franchisegever moeten gebruiken. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan supermarktformules of modeketens. Dit is ook kenmerkend voor dit type overeenkomst: vaak weten klanten helemaal niet of ze bijvoorbeeld bij een supermarkt van de onderneming zelf of bij een supermarkt van een franchisenemer zijn. Het verschil is niet te merken. De franchisenemer handelt echter wel voor eigen rekening en risico en dus niet voor dat van de franchisegever.

Een distributeur zal daarentegen op eigen naam – en dus niet op naam van de leverancier – de producten verkopen. Het zal daarbij voor een afnemer ook duidelijk zijn dat deze niet bij de onderneming zelf, maar bij een distributeur afneemt. Dit heeft als gevolg dat een leverancier over het algemeen minder ondersteuning biedt aan de distributeur dan een franchisegever aan een franchisenemer. Net als de franchisenemer handelt de distributeur voor eigen rekening en risico.

III. Opzegmogelijkheden

In het geval van de distributieovereenkomst gelden de gebruikelijke regels voor het opzeggen van duurovereenkomsten. Dit betekent dat een distributieovereenkomst over het algemeen opzegbaar is, maar dat daarbij wel een redelijke termijn in acht moet worden genomen. In beginsel zal een opzegtermijn van minstens drie maanden gelden. Daarnaast kan het mogelijk zijn dat een partij gewichtige redenen moet hebben voordat de overeenkomst kan worden opgezegd. Ook bestaat de mogelijkheid dat de distributieovereenkomst slechts kan worden opgezegd indien de opzeggende partij een financiële compensatie of schadevergoeding aan de andere partij betaalt.

Voor een franchiseovereenkomst werkt dit anders. Indien in de franchiseovereenkomst een einddatum is opgenomen met daarbij de mogelijkheid tot tussentijdse opzegging is het uiteraard mogelijk de franchiseovereenkomst op te zeggen voor de einddatum van de overeenkomst. Staat er een einddatum in de franchiseovereenkomst zonder regeling voor tussentijdse opzegging, dan betekent dit dat de overeenkomst dient te worden voortgezet tot de einddatum. Mocht in de franchiseovereenkomst geen einddatum zijn opgenomen, dan zal het waarschijnlijk mogelijk zijn de franchiseovereenkomst op te zeggen, al dan niet tegen een schadevergoeding. Vaak geldt er dan wel een opzegtermijn of dient de opzeggende partij een gewichtige reden te hebben voordat kan worden opgezegd.

In beide gevallen zal echter gelden dat als de andere partij zich niet aan het contract houdt, vaak een mogelijkheid bestaat om de overeenkomst toch te beëindigen. Wij kijken in dat geval graag met u mee naar de mogelijkheden.

Samenvattend

Vanwege de verschillen die bestaan tussen de distributie- en franchiseovereenkomst, is het van belang scherp te houden welke overeenkomst u precies met uw wederpartij heeft gesloten. Duidelijkheid vooraf voorkomt veel gedoe achteraf. Besteed daarom aandacht aan het opstellen van een deugdelijke schriftelijke distributie- of franchiseovereenkomst, die aansluit bij uw bedoelingen. Wij helpen u hier graag bij!

Advocaat franchise, distributie en agentuur

Heeft u vragen over deze blog of wilt u dat wij een distributie- of franchiseovereenkomst voor u beoordelen of opstellen? Of heeft u een geschil met uw contractspartij? Neem contact met ons op: