Reinier adviseert nationale en internationale bedrijven
reinier.russell@russell.nl +31 20 301 55 55Jesper is advocaat corporate litigation en governance
jesper.nooij@russell.nl +31 20 301 55 55De aandeelhoudersovereenkomst is de belangrijkste overeenkomst die tussen aandeelhouders en de vennootschap wordt gesloten. Welke zaken dient u in deze overeenkomst te regelen?
In de aandeelhoudersovereenkomst worden de rechten en verplichtingen, verantwoordelijkheden en inrichting van de vennootschap vastgelegd. Hiermee wordt geprobeerd de samenwerking binnen de vennootschap te structureren en mogelijke conflicten tussen aandeelhouders te voorkomen. Duidelijke en doordachte aandeelhoudersovereenkomsten kunnen de belangen van aandeelhouders beschermen en zorgen voor een goed gestructureerde bedrijfsvoering. Het is daarom van groot belang om duidelijke afspraken te maken.
In deze blog bespreken wij zes aandachtspunten voor in de aandeelhoudersovereenkomst. Deze punten raken de inrichting (governance) van de vennootschap en de relatie tussen de aandeelhouders onderling.
Het opnemen van een non-concurrentiebeding in de aandeelhoudersovereenkomst biedt een aantal voordelen die de bescherming van de bedrijfsbelangen en de stabiliteit van de onderneming bevorderen. Allereerst beschermt het beding de bedrijfsbelangen. Een aandeelhouder mag niet concurreren met de vennootschap. Daarnaast voorkomt een dergelijk beding dat gevoelige bedrijfsinformatie en strategische plannen door concurrenten worden gebruikt. Verder bevordert een non-concurrentiebeding de onderlinge loyaliteit. De aandeelhouders worden door de opname van dit beding ontmoedigd om tijdens hun aandeelhouderschap of na afloop ervan te concurreren met de vennootschap. Bijkomend voordeel is dat de vennootschap hierdoor stabieler wordt.
Om naleving van het non-concurrentiebeding te bevorderen wordt vaak een boete afgesproken. Aandeelhouders kunnen financieel gestraft worden bij overtreding van het beding. De opname van een boete versterkt de naleving van het beding en vormt met de afschrikkende werking nog een extra bescherming voor de onderneming.
Een kettingbeding verplicht aandeelhouders om ervoor te zorgen dat nieuwe aandeelhouders ook onderdeel worden van of partij worden bij de aandeelhoudersovereenkomst. Dit is dan ook meteen het belangrijkste voordeel dat een kettingbeding met zich meebrengt. Nieuwe aandeelhouders worden onderdeel van de overeenkomst. De rechten en verplichtingen worden daardoor ook van toepassing op de toetredende aandeelhouders. Een kettingbeding biedt belangrijke voordelen door de continuïteit van de verplichtingen te waarborgen en de vennootschap te beschermen tegen potentiële risico’s die kunnen ontstaan bij de overdracht van aandelen.
Een drag along / tag along bepaling speelt een belangrijke rol bij de verkoop van aandelen. De drag along clausule houdt in dat een verkopende (meerderheids)aandeelhouder zijn medeaandeelhouder(s) kan verplichten hun aandelen ook te verkopen. Zo kunnen alle aandelen aan dezelfde koper verkocht worden. Dit leidt vaak tot een hogere prijs.
Een tag along clausule houdt in dat een minderheidsaandeelhouder zijn aandelen kan mee verkopen als de meerderheidsaandeelhouder zijn aandelen verkoopt. Deze bepaling beoogt de belangen van de minderheidsaandeelhouder te beschermen. De tag along clausule brengt géén verplichting met zich mee voor de minderheidsaandeelhouder, hij kan zelf kiezen of hij de aandelen wenst te verkopen. De aandeelhouder krijgt de keuze om mee te liften op de verkoop van de meerderheidsaandeelhouder.
Let wel, de voorwaarden bij deze regelingen zijn van groot belang. Hiermee wordt voorkomen dat misbruik wordt gemaakt van de bepalingen. In het bijzonder geldt bij de tag along clausule dat de minderheidsaandeelhouder wel dezelfde rechten moet krijgen als de meerderheidsaandeelhouder.
In het geval dat beide aandeelhouders 50 % van de aandelen houden, kan een situatie ontstaan dat de partijen in een patstelling belanden. Als gevolg van een patstelling kunnen in de algemene vergadering geen besluiten meer worden genomen. Om een dergelijke situatie te voorkomen is het aan te raden om in de aandeelhoudersovereenkomst afspraken hierover op te nemen. Deze afspraken kunnen zien op een verplichte mediation of een shoot-out regeling waarbij partijen een aanbieding doen op de aandelen van de andere aandeelhouder. Voorbeelden van een shoot-out zijn de ‘Texas shoot-out’, de ‘Mexican shoot-out’ en de ‘Russian Roulette’.
Besluiten van het bestuur kunnen verregaande gevolgen hebben voor de vennootschap en kunnen zelfs haar identiteit veranderen. Om te voorkomen dat besluiten van het bestuur de identiteit van de vennootschap veranderen, kan in de aandeelhoudersovereenkomst een lijst met onderwerpen worden opgenomen waarbij de goedkeuring van de aandeelhouders nodig is. Deze besluiten kunnen zien op het aantrekken van leningen tot aan het kopen van vastgoed en het uitkeren van dividend.
Het is eveneens mogelijk om een dergelijke bepaling in de statuten op te nemen. Het grote verschil tussen het opnemen van de bepaling in de aandeelhoudersovereenkomst en de statuten is het gevolg van een eventuele overtreding. In het geval de bepaling in de statuten staat, is sprake van een ongeldig besluit. Het handelen in strijd met de aandeelhoudersovereenkomst leidt tot een contractbreuk. Verder geldt dat bepalingen in de aandeelhoudersovereenkomst geheim zijn, terwijl een bepaling in de statuten ook voor derden kenbaar is.
Geschillen tussen aandeelhouders kunnen de continuïteit van de onderneming in gevaar brengen. Daarom is het handig en verstandig om aan het begin van de samenwerking een regeling over de beslechting van geschillen af te spreken. In de overeenkomst kan worden vastgelegd dat de partijen eerst proberen het probleem op te lossen door middel van arbitrage, mediation of een andere vorm van buitengerechtelijke geschilbeslechting.
Met het opnemen van een bepaling over de geschilbeslechting proberen de aandeelhouders het geschil op een efficiënte en minder schadelijke manier op te lossen. Hiermee proberen zij de rechter te vermijden. In het geval niets is opgenomen geldt de wettelijke geschillenregeling met de uitkoop- en uittredingsprocedures.
Wilt u een aandeelhoudersovereenkomst laten opstellen of laten controleren? Of zoekt u juridische bijstand van een advocaat in een geschil over ondernemingsrecht? Onze specialisten zijn u graag van dienst. Neem contact met ons op:
Het kan grote gevolgen hebben wanneer een orgaan binnen de vennootschap een besluit neemt waartoe het niet bevoegd is. Wat zijn deze gevolgen en hoe voorkomt u dat een besluit op de verkeerde wijze wordt genomen?
In deze blog geven wij een kort overzicht van de belangrijkste organen die in een onderneming aanwezig zijn en wat hun bevoegdheden zijn.
Een belangrijk voordeel van een enquêteprocedure is dat daarin snel voorzieningen kunnen worden getroffen om de onderneming te beschermen. Welke maatregelen kan de Ondernemingskamer nemen?
Een geschil tussen aandeelhouders kan tot problemen leiden binnen de onderneming. Bij een 50/50 verdeling van de aandelen kan de besluitvorming zelfs onmogelijk worden en in het ergste geval het voortbestaan van de onderneming in gevaar brengen. Hoe wordt een dergelijk geschil opgelost?
Het gebruik van algemene voorwaarden is niet meer weg te denken. Contractspartijen verwijzen met kleine lettertjes naar hun eigen algemene voorwaarden met daarin veelal gunstige bedingen ten behoeve van zichzelf. Maar wat is de kracht van algemene voorwaarden? En waar moet op worden gelet bij het gebruik daarvan?
De feestdagen staan weer voor de deur, een tijd van vreugde en vrije dagen voor velen. Niet voor iedereen zijn deze dagen echter even betekenisvol.
