Statutair bestuurder of titulair bestuurder?

Functiebenamingen als algemeen directeur, CEO, bestuurder en gevolmachtigde directeur komen veel voor. Juridisch gezien zijn er maar twee functies te onderscheiden: statutair en titulair bestuurder. De statutair bestuurder heeft meer bevoegdheden en mist ontslagbescherming. De titulair bestuurder heeft een expliciete volmacht nodig en is gewoon werknemer.

De statutair bestuurder wordt benoemd door de aandeelhouders of de Raad van Commissarissen, terwijl de titulair bestuurder een werknemer is. Daarom heeft de titulair bestuurder een volmacht nodig om de vennootschap te vertegenwoordigen. Voor de titulair bestuurder gelden de gewone ontslagprocedures, terwijl ontslag als statutair bestuurder ook leidt tot het einde van de arbeidsovereenkomst.

Statutair bestuurder

Een statutair bestuurder wordt door de algemene vergadering van aandeelhouders (AvA) of door de Raad van Commissarissen op grond van de wet of statuten benoemd. De statutair bestuurder hoeft geen natuurlijk persoon te zijn, maar kan ook een rechtspersoon zijn. Bijvoorbeeld een bv, die een persoon naar voren schuift die handelt als bestuurder. Deze bestuurder is bevoegd om de onderneming te vertegenwoordigen. Het kan ook zijn dat hij alleen samen met een andere bestuurder bevoegd is. Vaak is de statutair bestuurder naast zijn functie ook werknemer van de onderneming. De statutair bestuurder wordt ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Het is mogelijk dat iemand statutair bestuurder is zonder schriftelijk benoemingsbesluit.

Titulair bestuurder

De aanstelling van een titulair bestuurder vindt plaats door de werkgever. In tegenstelling tot de statutair bestuurder is een titulair bestuurder een natuurlijk persoon en geen rechtspersoon. De titulair bestuurder is alleen een werknemer, dit betekent dat de ‘gewone’ ontslagregels op hem van toepassing zijn.

Vertegenwoordigingsbevoegdheid

De titulair bestuurder is, in tegenstelling tot de statutair bestuurder, niet automatisch bevoegd tot het vertegenwoordigen van de onderneming. Toch kan hij namens de onderneming overeenkomsten sluiten indien hij gevolmachtigd is door een statutair bestuurder. Een dergelijke volmacht wordt ook vaak ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel met opgave van de reikwijdte van de volmacht. Let op dat er sprake kan zijn van schijn van vertegenwoordigingsbevoegdheid. Het kan in bepaalde gevallen voorkomen dat de bestuurder niet vertegenwoordigingsbevoegd is, maar dat de vennootschap toch wordt gebonden.

Ontslag

Voor de bestuurder is het belangrijkste verschil tussen beide functies de wijze van ontslag. Voor het ontslag van een statutair bestuurder is geen ontslagvergunning van UWV of ontbinding door de kantonrechter nodig. Om een bestuurder rechtsgeldig te kunnen ontslaan in vennootschapsrechtelijke zin is niet meer nodig dan een rechtsgeldig besluit van de AvA of de Raad van Commissarissen. Er moet wel een redelijke grond voor ontslag zijn, anders kan de bestuurder een hoge billijke vergoeding eisen. Let op dat aan dit ontslag bepaalde formele eisen zitten zoals:

• De AvA is rechtsgeldig opgeroepen.
• De AvA is verplicht de bestuurder te horen voordat tot het ontslag wordt overgegaan.
• De bestuurder moet de AvA kunnen adviseren over het ontslagbesluit.

Een geldig vennootschapsrechtelijk ontslag van een statutair bestuurder leidt tevens tot het einde van de arbeidsovereenkomst. Daarnaast kan de bestuurder geen herstel van de arbeidsovereenkomst eisen, bijvoorbeeld bij het ontbreken van een redelijke grond. Ook geldt de bedenktermijn van 14 dagen niet, zoals een werknemer die heeft na het tekenen van een vaststellingsovereenkomst. Er zijn twee uitzonderingen op deze regel:

• Indien er een opzegverbod van toepassing is, bijvoorbeeld wanneer de bestuurder ontslagen wordt terwijl hij ziek is;
• Indien partijen andere afspraken hebben gemaakt over de gevolgen van het ontslag. Bijvoorbeeld als er is overeengekomen dat de arbeidsovereenkomst in stand blijft.

In theorie kan de bestuurder een poging doen het ontslagbesluit nietig te laten verklaren op basis van strijd met de wet, de statuten of de redelijkheid en billijkheid. Dit leidt zelden tot succes. Een beroep op een eventueel formeel gebrek van het ontslagbesluit heeft meer kans van slagen. Wordt het vennootschapsrechtelijk ontslag vernietigd, dan is ook het arbeidsrechtelijk ontslag nietig en dient onder andere het loon doorbetaald te worden.

Conclusie

Als u als statutair bestuurder ontslagen wordt, eindigt vaak uw gehele relatie met de onderneming. Dus ook de arbeidsrechtelijke band. Voor een bestuurder is het daarom van groot belang om te weten of een bepaalde functie u tot statutair bestuurder maakt. U verliest daarmee namelijk een belangrijk deel van uw ontslagbescherming.

Omdat een statutair bestuurder ook rechtspersoon mag zijn, kan het financieel interessant zijn om in plaats van een arbeidsovereenkomst een managementovereenkomst te sluiten. Dit is een overeenkomst van opdracht met de statutair bestuurder of diens bv. Graag vertellen wij u de voor- en nadelen hiervan en stellen een managementovereenkomst voor u op.

Meer informatie

Wilt u een ontslagbesluit door ons laten opstellen of beoordelen? Of heeft u advies nodig over de te volgen procedure? Wij helpen u graag! Ook kunnen wij een volmacht opstellen voor een titulair bestuurder en beoordelen of uw onderhandelingspartner wel bevoegd is. Neem contact met ons op: