Proeftijd: Wanneer begint deze termijn te lopen?

Bij het aangaan van een arbeidsovereenkomst kan een proeftijd worden overeengekomen. Deze proeftijd is gebonden aan wettelijke termijnen. Let op: wanneer de werknemer al voor het begin van de proeftijd werkzaamheden verricht, begint ook de proeftijd eerder en is dus ook eerder voorbij.

De proeftijd

Het doel van de proeftijd is dat de werkgever en werknemer elkaar en het werk beter leren kennen, voordat zij voor de toekomst gebonden zijn. Tijdens de proeftijd mag zowel de werkgever als de werknemer de arbeidsovereenkomst beëindigen. Gedurende deze periode gelden de regels aangaande ontslagbescherming in principe niet. De reden van ontslag dient wel te worden medegedeeld indien de andere partij hierom vraagt.

Een proeftijdbeding moet aan de volgende vereisten voldoen:

1. De proeftijd is schriftelijk overeengekomen.
2. De proeftijd voldoet aan de wettelijke termijnen.
3. Voor beide partijen is de proeftijd even lang.

De wettelijke termijnen zijn bij:

• een arbeidsovereenkomst voor langer dan zes maanden maar korter dan twee jaar: maximaal één maand.
• arbeidsovereenkomsten met een duur van twee jaar of meer: maximaal twee maanden.
• arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd: maximaal twee maanden.

In arbeidsovereenkomsten voor zes maanden of minder mag geen proeftijd worden opgenomen. Het kabinet-Rutte III is van plan de termijnen te verlengen voor de arbeidsovereenkomsten van twee jaar of meer en voor onbepaalde tijd.

Indien niet aan deze voorwaarden is voldaan, is het proeftijdbeding nietig.

Werkzaamheden voor startdatum arbeidsovereenkomst

Wat gebeurt er als de werknemer al voor de startdatum van de arbeidsovereenkomst werkzaamheden verricht voor de werkgever? Geldt dan de proeftijd die is overeengekomen in het contract of begint de proeftijd al eerder te lopen, namelijk vanaf de datum dat de werknemer met zijn werkzaamheden begonnen is?

In een recente uitspraak is bepaald dat de proeftijd begint te lopen zodra de werknemer feitelijk begint met het verrichten van de werkzaamheden waarvoor deze is aangenomen, ook als volgens de arbeidsovereenkomst de proeftijd op een latere datum ingaat. Immers, zodra de werknemer werkt, kan deze al “beproefd” worden.

Werkgevers dienen dus voorzichtig te zijn met het laten verrichten van werkzaamheden voorafgaand aan het dienstverband. Als de proeftijd eerder begint (en dus eerder afloopt) kan het namelijk gebeuren dat u de arbeidsovereenkomst beëindigt op grond van het proeftijdbeding, terwijl de proeftijd reeds verstreken is. De werknemer heeft dan recht op herstel van de arbeidsovereenkomst en doorbetaling van loon.

Relevante activiteiten

Wanneer zal de rechter aannemen dat de proeftijd al is gaan lopen voor het begin van de arbeidsovereenkomst? De rechter zal kijken naar de drie elementen van de arbeidsovereenkomst: arbeid, loon en gezag.

• Arbeid: Van het verrichten van werkzaamheden kan al sprake zijn als de werknemer heeft deelgenomen aan een training of een presentatie heeft bijgewoond, ongeacht de duur daarvan. Bij een korte algemene kennismaking met de organisatie begint de proeftijd echter niet eerder te lopen.
• Loon: Het betalen van een vergoeding aan de werknemer kan ook een aanwijzing zijn dat de proeftijd is gaan lopen, zeker als deze is gebaseerd op het in de arbeidsovereenkomst overeengekomen loon.
• Gezag: Er zal al snel sprake zijn van een gezagsverhouding, aangezien een werknemer moeilijk zal kunnen weigeren om te voldoen aan dringende verzoeken van de toekomstige werkgever om eerder te beginnen.

Meer informatie

Wilt u graag een proeftijdbeding opnemen in uw arbeidsovereenkomsten of wilt u uw werknemer activiteiten laten verrichten voor het begin van de arbeidsovereenkomst en wilt u weten of de proeftijd eerder begint te lopen? Of wilt u een model-arbeidsovereenkomst laten opstellen? Neem dan contact met ons op: