Reinier Russell

managing partner

Reinier adviseert nationale en internationale bedrijven

reinier.russell@russell.nl
+31 20 301 55 55

Jan Dop

partner

Jan is advocaat arbeidsrecht en ondernemingsrecht

jan.dop@russell.nl
+31 20 301 55 55

Nieuwe Corporate Governance Code

Publicatiedatum 17 januari 2023

De nieuwe Corporate Governance Code is sinds 1 januari 2023 van kracht. De wijzigingen betreffen vooral het ethische en maatschappelijke kader waarbinnen beursgenoteerde bedrijven moeten opereren. Wat zijn de nieuwe normen voor goed ondernemerschap?

corporate-governance-code

Corporate Governance Code

De Corporate Governance Code is sinds 2003 de norm voor goed bestuur van beursgenoteerde vennootschappen. In 2016 is de Code herzien en nu 7 jaar later is er een geactualiseerde versie van die Code van kracht geworden. Naar de voorzitter van de herzieningscommissie zal deze waarschijnlijk bekend komen te staan als de Code-Van der Meer Mohr.

De Code geldt wettelijk alleen voor Nederlandse beursvennootschappen, ook als zij aan een buitenlandse beurs hun hoofdnotering hebben. Zij zijn verplicht om in hun jaarverslag te melden of zij zich aan de bepalingen in de Code gehouden hebben en – indien dat niet is gebeurd – waarom zij zijn afgeweken van de bepalingen uit de Code, het zogenaamde comply-or-explain-principe.

In de praktijk wordt de Corporate Governance Code ook gebruikt als norm voor andere grote ondernemingen. De wijzigingen zijn dus van belang voor een veel grotere groep bedrijven. Wat zijn de voornaamste wijzigingen?

Duurzame lange termijn waardecreatie

Waar de vorige versie van de Corporate Governance Code al de nadruk legde op het creëren van waarde op de lange termijn, voegt de nieuwe Code daar uitdrukkelijk het criterium van duurzaamheid aan toe. Dat betekent dat de vennootschap bij haar beleid rekening dient te houden met de effecten daarvan voor mens en milieu. In het verslag moet dit blijken doordat wordt ingegaan op de volgende onderwerpen:

  • doelstellingen voor duurzame lange termijn waardecreatie;
  • effecten van producten, diensten en activiteiten op mens en milieu;
  • hoe belangen van stakeholders zijn meegewogen;
  • acties die zijn ondernomen;
  • in hoeverre de doelstellingen zijn behaald;
  • ontwikkelingen op korte en lange termijn.

Daarnaast valt hieronder ook een evenwichtige verdeling van de belastingbetaling over de verschillende landen waarin de vennootschap actief is.

Niet alleen het bestuur en de Raad van Commissarissen, maar ook de aandeelhouders moeten het belang van duurzame lange termijn waardecreatie voor de ondernemingsstrategie onderkennen.

Diversiteit en inclusie

De onderneming heeft een beleid inzake diversiteit en inclusie (D&I). Diversiteit betreft variatie in persoonskenmerken, inclusie de organisatiecultuur, zoals gelijke kansen voor iedere medewerker en sociale veiligheid binnen de onderneming. De doelen in het D&I-moeten concreet, passend en ambitieus zijn. Het D&I-beleid geldt niet alleen voor het bestuur en de RvC, maar ook voor “een nader door het bestuur te bepalen categorie werknemers in leidinggevende functies (“subtop”).”

Het D&I-beleid moet worden verantwoord in de corporate governance verklaring. Nieuw daarbij zijn:

  • Het plan om de D&I-doelen te bereiken.
  • Indien relevant een opgave van welke werknemers zijn binnengekomen, vertrokken en gebleven. Aangezien hierbij registratie van voor het aantonen van de diversiteit van het werknemersbestand relevante persoonsgegevens plaatsvindt, zal rekening moeten worden gehouden met de bepalingen over de verwerking van persoonsgegevens in de Algemene Verordening Gegevensbescherming.
  • Opgave van de samenstelling wat betreft geslacht in het afgelopen boekjaar van:
    • bestuur
    • Raad van Commissarissen
    • executive committee
    • “subtop”

Indien een of meer doelen niet zijn gehaald voor deze vier categorieën, worden daarvoor de redenen vermeld.

Diversiteit

Bestuur, raad van commissarissen en executive committee (indien aanwezig) moeten een voor de vennootschap passende mate van diversiteit hebben op het gebied van:

  • deskundigheid
  • ervaring
  • competenties
  • overige persoonlijke kwaliteiten
  • geslacht of genderidentiteit
  • leeftijd
  • nationaliteit
  • (culturele) achtergrond.

Inclusie en bedrijfscultuur

Het bestuur zorgt dat er in de onderneming aandacht wordt besteed aan sociale veiligheid en dat het melden van (vermoedens van) misstanden en onregelmatigheden bespreekbaar en mogelijk is. Omdat ook de melding van onregelmatigheden mogelijk moet worden, gaat deze regeling verder dan de recent aangenomen Wet bescherming klokkenluiders. Onder het inclusiebeleid vallen uiteraard ook de maatregelen om grensoverschrijdend gedrag van werknemers tegen te gaan.

Dialoog met stakeholders

Bij het formuleren van het beleid gaat het bestuur de dialoog aan met relevante stakeholders. Voor deze dialoog formuleert het een beleid, dat op de website van de vennootschap wordt geplaatst. Het is overigens aan het bestuur om te bepalen welke stakeholders voor welke kwestie relevant zijn. In de nieuwe Code wordt vooral aandacht besteed aan de ondernemingsraad als vertegenwoordiger van de werknemers en aan de aandeelhouders, met name institutionele beleggers.

Ondernemingsraad

Hoewel in het begin van de Code wordt opgemerkt dat de Wet op de Ondernemingsraden bij goede toepassing de medezeggenschap van de werknemers voldoende borgt, komt de nieuwe Code toch met enkele aanvullende bepalingen. Zo zijn het bestuur en de Raad van Commissarissen verplicht om met de ondernemingsraad te spreken over de waarden van de onderneming (waaronder nu ook de sociale veiligheid) en het D&I-beleid van de onderneming.

Aandeelhouders

Meer aandacht besteedt de nieuwe Code aan de contacten met de aandeelhouders. Met name voor institutionele beleggers komen er nieuwe regels. Uitgangspunt is dat bestuur en aandeelhouders bereid zijn tot een constructieve dialoog. Neemt een aandeelhouder het initiatief voor een gesprek met de vennootschap, dan moet de aandeelhouder op verzoek zijn volledige aandelenpositie bekend maken. Voor institutionele beleggers geldt dat zij hun stemgedrag bij belangrijke stemmingen moeten publiceren en ook aangegeven waarom zij niet hebben ingestemd met voorstellen die het bestuur heeft gedaan. Aandeelhouders die meer hebben ingezet op een daling van de aandelen dan op een stijging ervan, moeten zich onthouden van stemming.

Advocaat ondernemingsrecht

Omdat de Corporate Governance Code werkt volgens het principe comply or explain dient u eventuele afwijkingen van de Code te verantwoorden in uw jaarverslag. Het doel van de Code is uiteraard dat dit zo weinig mogelijk nodig zal zijn. Heeft u vragen over de nieuwe Corporate Governance Code? Wilt u uw statuten aanpassen aan de Code? Wij helpen u daarbij graag. Neem contact met ons op:

    Bovenstaande gegevens verwerken wij met uw toestemming, u kunt uw toestemming altijd weer intrekken. Lees ook onze privacyverklaring.

    Gerelateerde publicaties

    WBTR: zorg dat de statuten van uw vereniging en stichting op orde zijn vóór 1 juli 2026

    Op 1 juli 2026 loopt een deel van het overgangsrecht van de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR) af. Dit heeft vooral gevolgen voor het stemrecht van bestuurders of commissarissen van verenigingen en stichtingen. Wanneer moet u uw statuten aanpassen?

    Lees meer

    Corporate governance: compliance

    Een belangrijk onderdeel van de corporate governance is het naleven van de verschillende regels die voor de onderneming gelden: compliance. Hoe zorgt u dat uw bedrijf compliant wordt en blijft?

    Lees meer

    Wat kan de ondernemingsraad doen om de sociale veiligheid binnen de onderneming te bevorderen?

    De ondernemingsraad heeft een belangrijke taak als het gaat om de arbeidsomstandigheden in de onderneming, inclusief de sociale veiligheid. Welke instrumenten heeft de OR om te zorgen voor een veilige bedrijfscultuur?

    Lees meer

    6 aandachtspunten bij een aandeelhoudersovereenkomst

    De aandeelhoudersovereenkomst is de belangrijkste overeenkomst die tussen aandeelhouders en de vennootschap wordt gesloten. Welke zaken dient u in deze overeenkomst te regelen?

    Lees meer

    Corporate governance: vennootschapsorganen en hun onderlinge verhoudingen

    Het kan grote gevolgen hebben wanneer een orgaan binnen de vennootschap een besluit neemt waartoe het niet bevoegd is. Wat zijn deze gevolgen en hoe voorkomt u dat een besluit op de verkeerde wijze wordt genomen?

    Lees meer

    Organen van de vennootschap

    In deze blog geven wij een kort overzicht van de belangrijkste organen die in een onderneming aanwezig zijn en wat hun bevoegdheden zijn.

    Lees meer