Jan Dop

partner

Jan is advocaat arbeidsrecht en ondernemingsrecht

jan.dop@russell.nl
+31 20 301 55 55

Reinier Russell

managing partner

Reinier adviseert nationale en internationale bedrijven

reinier.russell@russell.nl
+31 20 301 55 55

1 januari 2024: Modelovereenkomst vrije vervanging vervalt

Publicatiedatum 15 november 2023

Een belangrijk middel om te voorkomen dat een opdrachtovereenkomst toch een arbeidsovereenkomst blijkt te zijn is het gebruiken en correct uitvoeren van de modelovereenkomsten op de site van de Belastingdienst. Per 1 januari 2024 vervallen echter alle modellen die geheel of gedeeltelijk uitgaan van de mogelijkheid van vervanging. Wat betekent dit voor opdrachtgevers en opdrachtnemers?

onderhandelen contract - social media

De Belastingdienst stelt dat bij twijfel of sprake is van werken in loondienst gebruik gemaakt kan worden van een modelovereenkomst. Enkele van deze modellen zijn onder meer bedoeld voor de situatie dat de opdrachtnemer zich mag laten vervangen. In dat geval kan een modelovereenkomst gebruikt worden die uitgaat van ‘geen verplichting tot persoonlijke arbeid’. Dit is volgens de Belastingdienst dan een overeenkomst van opdracht zodat de opdrachtnemer niet als werknemer aangemerkt zal worden.

Ook bij vervanging arbeidsovereenkomst mogelijk

Omdat volgens de Deliveroo-uitspraak van de Hoge Raad ook bij de mogelijkheid tot vervanging sprake kan zijn van een arbeidsovereenkomst, heeft de Belastingdienst besloten dat deze modellen per 1 januari 2024 niet meer gebruikt kunnen worden.

Omdat de Belastingdienst reeds als voorwaarde stelt dat de modelovereenkomst wel moet worden uitgevoerd zoals deze is overeengekomen, is het echter de vraag of door het Deliveroo-arrest in de praktijk opdrachtovereenkomsten veel vaker arbeidsovereenkomsten zullen blijken te zijn. Bovendien zal de Belastingdienst pas vanaf 1 januari 2025 de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet DBA) weer voluit gaan handhaven.

Welke modelovereenkomsten vervallen?

Wel is duidelijk dat de bestaande modelovereenkomsten waarin vervanging mogelijk is per 1 januari 2024 niet langer kunnen worden gebruikt. Het betreft vier algemene modellen:

  1. Modelovereenkomst vrije vervanging (Belastingdienst, VNO-NCW en MKB Nederland)
  2. Modelovereenkomst vrije vervanging (FNV Zelfstandigen)
  3. Modelovereenkomst geen werkgeversgezag en vrije vervanging (FNV Zelfstandigen)
  4. Modelovereenkomst bemiddeling, vrije vervanging (ABU)

Daarnaast zijn er nog een aantal modellen die sectorspecifiek zijn en die geheel of gedeeltelijk zijn gebaseerd op de mogelijkheid van de opdrachtnemer zich te laten vervangen. Ook deze modellen vervallen.

Wat moeten opdrachtgevers doen?

Opdrachtgevers zullen dan ook voor 1 januari 2024 hun overeenkomsten die op deze modellen zijn gebaseerd, moeten vervangen door overeenkomsten die gebaseerd zijn op modellen die nog wel zijn toegestaan. In de praktijk zal het dan meestal gaan om een model dat uitgaat van het ontbreken van werkgeversgezag. Uiteraard geldt als voorwaarde voor het gebruiken van deze modellen dat er inderdaad geen sprake is van werkgeversgezag. Is er wel werkgeversgezag dan zal waarschijnlijk sprake zijn van een arbeidsovereenkomst.

Advocaat arbeidsrecht

Wilt u weten of uw opdrachtovereenkomst nog wel geldig is na 1 januari 2024? En als deze niet geldig blijkt te zijn, welke opties u dan heeft? Wij geven u graag advies hierover. Ook bij andere vragen over arbeidsrecht of bij geschillen met opdrachtnemers en werknemers zijn wij graag van dienst. Neem contact met ons op:

    Bovenstaande gegevens verwerken wij met uw toestemming, u kunt uw toestemming altijd weer intrekken. Lees ook onze privacyverklaring.