Wie bepaalt, betaalt. Besturende aandeelhouder aansprakelijk

Een bestuurder kan onder omstandigheden aansprakelijk worden gesteld voor schulden van de vennootschap. De wet kent geen vergelijkbare regeling voor een aandeelhouder. Is het mogelijk om een aandeelhouder die feitelijk het beleid van de vennootschap bepaalt toch persoonlijk aan te spreken?

Een bestuurder kan zowel intern ten opzichte van de vennootschap als extern ten opzichte van derden aansprakelijk zijn. Tegenover de vennootschap is de bestuurder namelijk gehouden zijn taak behoorlijk te vervullen. Laat hij dit na en kan hem een ernstig verwijt gemaakt worden, dan kan de vennootschap hem aanspreken. Als derden schade lijden ten gevolge van het handelen van een bestuurder, kunnen zij de bestuurder aanspreken. Ook dit is alleen het geval als hem persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt ten aanzien van de schade.

Bestuurdersaansprakelijkheid van niet-bestuurders

Een aandeelhouder is in beginsel aansprakelijk tot de waarde van zijn aandeel. Dit kan echter anders zijn als de aandeelhouder zich gedraagt als feitelijk bestuurder. Dergelijke gedragingen kunnen namelijk wel leiden tot aansprakelijkheid van de aandeelhouder. In recente rechtspraak is dit nog eens onderstreept.

Aansprakelijkheid gevolmachtigde

Voor de rechtbank Amsterdam speelde een zaak rond Amstel Onderhoud B.V. (hierna: Amstel). A was gevolmachtigde van Amstel en had de leiding over de dagelijkse werkzaamheden van de vennootschap. Enig aandeelhouder en bestuurder van Amstel was zijn vrouw. Nadat Amstel failliet was verklaard, sprak een leverancier van Amstel zowel A als zijn vrouw aan. De leverancier baseert de aansprakelijkstelling van A op de zogenaamde “Beklamel-norm”. Deze norm houdt in dat een bestuurder in beginsel onrechtmatig handelt tegenover een wederpartij als hij een overeenkomst namens de vennootschap aangaat, terwijl hij wist of behoorde te weten dat de vennootschap deze overeenkomst niet zou kunnen nakomen en dat de wederpartij daardoor schade zou lijden. Deze Beklamel-norm past de rechtbank analoog op A toe. Hij had immers de dagelijkse leiding over Amstel en besliste wat er besteld werd. De aansprakelijkstelling slaagt: A is aansprakelijk als feitelijk leidinggever, ook al is hij geen bestuurder.

Aansprakelijkheid aandeelhouder

In een zaak bij de rechtbank Almelo stelde een werknemer van Dru Stainless Steel Products B.V. (hierna: Dru) aandeelhouder X medeaansprakelijk voor het betalen van een door de rechter in een andere zaak vastgestelde schadevergoeding. Dru kon dit bedrag namelijk niet betalen als gevolg van een aandeelhoudersbesluit om over te gaan tot uitkering van dividend. Het besluit was genomen door een beheer bv waarvan X middellijk aandeelhouder en indirect bestuurder was. X was daarnaast gevolmachtigde van Dru. X verdedigde zich tegen deze aansprakelijkstelling door te stellen dat hij geen statutair bestuurder van Dru was. Het was dus niet mogelijk om hem aansprakelijk te stellen. Volgens de rechtbank heeft X, hoewel formeel geen bestuurder, het besluit genomen in de hoedanigheid van gevolmachtigde en indirect directievoerder van Dru. Hij zou dan ook op dezelfde voet aansprakelijk zijn als de statutair bestuurder.

Een aandeelhouder moet zich bewust zijn van zijn positie. Hij zal dus moeten oppassen dat hij niet (te veel) op de stoel van de bestuurder gaat zitten. Anders kan hij persoonlijk aansprakelijk zijn voor schade veroorzaakt door de vennootschap. Wie bepaalt, betaalt.

Meer informatie

Russell Advocaten adviseert al vele jaren bestuurders inzake aansprakelijkheid. Onze specialisten zijn u graag van dienst binnen deze en andere geledingen van de onderneming, zoals de Raad van Bestuur, de Raad van Commissarissen en de Directeur-Grootaandeelhouder. Tevens zijn wij gespecialiseerd in boardroom counseling.

Voor vragen naar aanleiding van deze nieuwsbrief kunt u contact opnemen met mr. Jan Dop (jan.dop@russell.nl).