Het gebruik van algemene voorwaarden

Het gebruik van algemene voorwaarden is niet meer weg te denken. Contractspartijen verwijzen met kleine lettertjes naar hun eigen algemene voorwaarden met daarin veelal gunstige bedingen ten behoeve van zichzelf. Maar wat is de kracht van algemene voorwaarden? En waar moet op worden gelet bij het gebruik daarvan?

In deze blog bespreken wij eerst de kracht van het gebruik van algemene voorwaarden. Vervolgens zullen wij vijf aandachtspunten geven voor het gebruik van algemene voorwaarden.

Voordeel

De kracht van het gebruik van de algemene voorwaarden ligt verscholen in het regelmatige gebruik hiervan. Algemene voorwaarden bevatten namelijk bedingen die door de gebruiker regelmatig in contracten worden gebruikt of bedingen waarvan de gebruiker verwacht deze vaak te gebruiken. Het gebruik van de algemene voorwaarden voorkomt eventuele onderhandelingen over losse, veel gebruikte bepalingen, in contracten.

De algemene voorwaarden kunnen belangrijke bedingen bevatten. Hierbij kan worden gedacht aan bepalingen over de betaling van uw facturen, eigendomsvoorbehoud, garanties en aansprakelijkheid. Deze bepalingen zijn veelal gunstig voor de gebruiker.

Aandachtspunten

Voor het gebruik van algemene voorwaarden zijn enkele punten waar rekening mee moet worden gehouden. Deze punten raken zowel de gebondenheid aan de algemene voorwaarden als aan de inhoud van de algemene voorwaarden.

1. Kennisnemen

Wederpartijen moeten kennis kunnen nemen van de algemene voorwaarden om hieraan gebonden te raken. Dit is het geval als:

1. de algemene voorwaarden zijn bijgevoegd of op de achterzijde van stukken afgedrukt/opgenomen die tijdens de onderhandelingen zijn uitgewisseld.
2. de algemene voorwaarden beschikbaar zijn voor partijen op het moment van fysiek onderhandelen.
3. partijen gebruik maken van elektronische communicatie, en de algemene voorwaarden elektronisch toegankelijk zijn voor de wederpartij op het moment van onderhandelen.
4. partijen eerder overeenkomsten hebben gesloten die waren onderworpen aan dezelfde algemene voorwaarden.

Als een wederpartij op een van de bovengenoemde manieren kennis heeft kunnen nemen van de algemene voorwaarden, is de wederpartij aan de algemene voorwaarden gebonden. Het is dus van belang de algemene voorwaarden altijd mee te sturen bij het sluiten van een overeenkomst.

2. Duidelijke en toepasselijke bedingen

Bepalingen in de algemene voorwaarden moeten zo duidelijk mogelijk zijn. Eigen bepalingen die niet duidelijk zijn, worden vaak in het voordeel van de wederpartij uitgelegd. Voor het bepalen van de strekking van een bepaling wordt aangesloten bij hoe een redelijk denkend wederpartij deze zou interpreteren.

Daarnaast is het van belang om enkel bepalingen te hanteren die betrekking hebben op de handelsactiviteiten van de gebruiker. Bepalingen in de algemene voorwaarden die geen betrekking hebben op de door de onderneming gehanteerde activiteiten, kunnen zelfs tegendraads werken. Het is dus van belang om te controleren of de bepalingen in lijn zijn met de door de onderneming verrichte activiteiten.

3. Onredelijk bezwarende bedingen

In het Burgerlijk Wetboek staan twee lijsten opgenomen: de grijze lijst en de zwarte lijst. Op het moment dat in de algemene voorwaarden een bepaling staat opgenomen die in strijd is met de zwarte lijst, wordt de bepaling onredelijk bezwarend geacht en zal de rechter de betreffende bepaling vernietigen op het moment dat het op een procedure aankomt. Bepalingen die in strijd zijn met de grijze lijst, worden vermoedelijk geacht onredelijk bezwarend te zijn en zal de rechter naar aller waarschijnlijkheid ook vernietigen. Voor de gebruiker van de algemene voorwaarden betekent dit dat hij dit beding niet meer kan inroepen en deze bepaling dus buiten toepassing blijft.

In principe gelden de grijze en de zwarte lijst alleen in geval een overeenkomst wordt aangegaan met een consument. Van belang is te controleren dat geen bedingen in uw algemene voorwaarden staan die in strijd zijn met de zwarte lijst of grijze lijst.

Voor bedrijven geldt dat zij de vernietiging van een bepaling in een business to business (B2B) contract in beginsel niet kunnen inroepen. Echter, ook in het B2B-verkeer komt aan de grijze en zwarte lijst enige reflexwerking toe. In situaties waarbij uw onderneming een overeenkomst heeft gesloten in de uitoefening van haar bedrijf, maar deze overeenkomst bijvoorbeeld geen betrekking heeft op de eigenlijke beroeps- of bedrijfsactiviteiten kunt u mogelijk toch de vernietiging van het beding op basis van deze lijsten inroepen. Hiervoor wordt gekeken naar onder andere de aard van de overeenkomst en de hoedanigheid van de partijen.

4. Internationale handel

Internationale handel kan taal- en gebondenheidsproblemen met zich meebrengen, bijvoorbeeld wanneer partijen verschillende talen spreken en naar eigen algemene voorwaarden verwijzen. Het is bij internationale handel van belang dat zowel de verwijzing naar de algemene voorwaarden als de inhoud van de algemene voorwaarden voor de wederpartij begrijpelijk is. De algemene voorwaarden moeten immers zijn opgesteld in een taal die de wederpartij kan begrijpen. U kunt een taal gebruiken:

• waarin de onderhandelingen zijn gevoerd;
• wanneer deze de taal van de overeenkomst is; of

• die de wederpartij normaal spreekt.

Er is geen aanleiding om aan te mogen nemen dat de wederpartij bepaalde talen, zoals Engels, begrijpt terwijl u deze niet heeft gebruikt in de onderhandelingen of in het contract.

In het geval beide partijen naar hun eigen algemene voorwaarden verwijzen, geldt in de internationale handel, zoals vastgelegd in het Weens Koopverdrag en de UNIDROIT Principles, dat alleen overeenstemmende algemene voorwaarden van toepassing zijn op de overeenkomst. Een uitzondering hierop is dat een partij duidelijk en tijdig heeft aangegeven daarmee niet akkoord te gaan.

Mochten het Weens Koopverdrag of de UNIDROIT Principles niet van toepassing zijn, dan wordt gekeken naar het toepasselijke recht. In dat geval wijkt het internationaal handelsrecht af van de Nederlandse regel. In het Nederlands recht is de hoofdregel dat alleen de algemene voorwaarden waar als eerste naar wordt verwezen van toepassing zijn op de overeenkomst, tenzij de andere partij deze uitdrukkelijk van de hand wijst. Daarentegen is de hoofdregel in het Verenigd Koninkrijk dat algemene voorwaarden waarnaar het laatst verwezen is, van toepassing zijn. De Verenigde Staten hanteren dezelfde regel als het Weens Koopverdrag: alleen de overeenstemmende voorwaarden zijn van toepassing op de overeenkomst.

5. In het voordeel van de gebruiker

Algemene voorwaarden zijn vaak zo opgesteld dat deze met name gunstig uitpakken voor de gebruiker. De gebondenheid aan de algemene voorwaarden van de andere contractspartij kan dan ook een risico vormen voor uw onderneming en mogelijk zeer nadelig voor uw onderneming uitpakken. Dit is een omstandigheid waar u tijdens het sluiten van het contract altijd op bedacht moet zijn.

Opstellen of controleren algemene voorwaarden?

Gebruikt u nog geen algemene voorwaarden en wenst u deze te laten opstellen? Of heeft u al algemene voorwaarden en wenst u te weten of deze juridisch kloppen? Neem dan gerust contact met ons op.