Reinier adviseert nationale en internationale bedrijven
reinier.russell@russell.nl +31 20 301 55 55Contractuele verplichtingen moeten worden nagekomen, corona of niet. Mogelijk kan de ondernemer die door de coronacrisis niet meer na kan komen, zich beroepen op onvoorziene omstandigheden. De rechter zal een dergelijk beroep echter alleen accepteren als door de omstandigheden nakoming van de overeenkomst echt onaanvaardbaar is. Dit zal niet snel het geval zijn.
Het is een vraag die velen bezig heeft gehouden de afgelopen weken. Kan een ondernemer die als gevolg van het coronavirus zijn contractuele verplichtingen niet of niet op tijd kan nakomen zich beroepen op onvoorziene omstandigheden? In één van haar eerste gepubliceerde uitspraken spreekt de Netherlands Commercial Court (NCC) – de nieuwe, internationale handelsrechtbank in Amsterdam – zich uit over deze vraag.
Een in New York gevestigde aandeelhouder in een paardenspringsportbedrijf onderhandelde met de in Amsterdam gevestigde investeringsmaatschappij Tennor over de verkoop van zijn 50% aandelen in een paardenspringsportbedrijf. Partijen ondertekenden in december 2019 een zogenoemde Letter of Intent (LOI). Hierin was opgenomen dat de koopovereenkomst definitief zou worden op het moment dat de partijen het nog op te stellen koopcontract zouden ondertekenen. Daarnaast bevatte de LOI een ‘cancellation fee’. Indien één van beide partijen, om welke reden dan ook, alsnog van de koop af zou zien, dan zou deze partij aan de andere partij een boete van 30 miljoen euro verschuldigd zijn.
De aandeelhouder in New York stelde vervolgens een overeenkomst op voor de verkoop van 50% van de aandelen in het paardenspringsportbedrijf voor een prijs van 169 miljoen euro. De advocaten en adviseurs van Tennor zegden diverse malen werd toe dat deze overeenkomst ondertekend zou worden. Toch is dit uiteindelijk niet gebeurd. In de procedure voor de NCC staan twee vragen centraal:
De eerste vraag beantwoordt de NCC ontkennend. Het ondertekenen van een schriftelijke overeenkomst is in Nederland geen vormvereiste voor het tot stand komen van een overeenkomst. Toch kan dit wel een belangrijk bewijsmiddel zijn voor het aannemen van een overeenkomst. Partijen zijn beiden werkzaam in de M&A-praktijk en zijn bijgestaan door diverse, gespecialiseerde adviseurs, waaronder advocaten en financiële experts. Dat maakt dat in dit specifieke geval een hoge drempel geldt voor het aannemen van het tot stand komen van een overeenkomst zonder dat het daarvoor bestemde koopcontract door de daartoe bevoegde persoon is ondertekend. De toezeggingen van de adviseurs van Tennor zijn dan ook niet voldoende om een overeenkomst aan te nemen.
De volgende vraag die de NCC dient te beantwoorden, is of Tennor de fee van 30 miljoen euro aan de aandeelhouder in New York dient te betalen, nu zij het koopcontract niet getekend heeft. Of dient de fee vanwege het coronavirus verminderd of gewijzigd te worden?
Tennor stelt dat de omstandigheden sinds december 2019 als gevolg van het coronavirus zodanig zijn gewijzigd dat het onredelijk is van haar te verwachten dat zij de gehele fee betaalt. Zij benadrukt dat zij van plan was het koopcontract te ondertekenen. Dit zou ook zeker gedaan hebben indien de coronacrisis niet was uitgebroken. Nu echter de coronacrisis wel is uitgebroken, heeft zij gelet op de huidige economische omstandigheden geen enkele andere keuze dan af te zien van de koop. De vooraf overeengekomen boete is dan ook, gelet op de omstandigheden, een te zware straf.
Daarnaast wijst Tennor erop dat het paardenspringsportbedrijf sinds de coronacrisis aanzienlijk in waarde is gedaald. Ook gelet hierop zou het onredelijk zijn om van Tennor te verlangen dat zij de gehele overeengekomen fee zou betalen. De fee was immers gerelateerd aan de waarde van de aandelen. Op het moment dat deze fee tussen partijen werd vastgesteld was die veel hoger.
De NCC gaat hier niet in mee. De coronacrisis is mogelijk een onvoorziene omstandigheid, maar niet van dien aard dat het in de gegeven omstandigheden onaanvaardbaar zou zijn om Tennor te houden aan de fee-verplichting. Partijen zijn de fee overeengekomen om het risico te verdelen en om elkaar aan te sporen om de transactie te sluiten. Deze vooraf overeengekomen risicoverdeling zou worden doorkruist als waardedaling van het paardenspringsportbedrijf zou kunnen leiden tot een vermindering van de fee. Dit zou het namelijk voor Tennor makkelijker maken om in zo’n geval af te zien van de transactie, en de risico’s voor de aandeelhouder in New York vergroten.
Kort en goed: door instandhouding van de fee-verplichting handhaaft de NCC het vooraf overeengekomen contractuele evenwicht tussen de partijen.
Wanneer kunt u zich als ondernemer met succes op onvoorziene omstandigheden beroepen? Het antwoord op deze vraag valt niet eenduidig te geven. Uitgangspunt is en blijft, zo blijkt ook uit de uitspraak van het NCC, dat partijen contractuele verplichtingen moeten nakomen, corona of niet. Mogelijk kan de ondernemer die door de coronacrisis niet meer na kan komen, zich beroepen op onvoorziene omstandigheden. De rechter zal een dergelijk beroep echter alleen accepteren als door de omstandigheden nakoming van de overeenkomst echt onaanvaardbaar is. Dit zal niet snel het geval zijn. Wilt u een beroep doen op onvoorziene omstandigheden? Dan zult u dus goed moeten motiveren waarom in uw concrete situatie deze omstandigheden nakoming onaanvaardbaar maken.
Vraagt u zich af of u in deze coronacrisis een beroep kunt doen op onvoorziene omstandigheden? Wij helpen u graag met het inschatten van uw kansen. Zo nodig leggen wij aan de rechter uit waarom nakoming van de overeenkomst voor u onaanvaardbaar is. Neem contact op met ons juridisch coronacrisisteam:
U kunt ons ook bellen via 020 – 301 55 55 of uw vraag stellen via het contactformulier.
De maatregelen om het coronavirus in te dammen worden steeds strikter. Waar moet u als ondernemer en werkgever rekening mee houden? Met meer dan u denkt! Lees onze bijdrage in de nieuwsbrief voor het MKB.
Vanwege de overheidsmaatregelen tegen corona hebben winkeliers en horeca geen of minder inkomsten. Hebben zij daarom recht op huurverlaging? Dat kan soms inderdaad het geval zijn, maar vaak ook niet. Wanneer wel en wanneer niet?
Ondanks de steunmaatregelen kan de coronacrisis uw bedrijf hard treffen. Mag u dan de arbeidsvoorwaarden van uw werknemers eenzijdig wijzigen? Of heeft u daarvoor de instemming van de werknemers nodig?
Turboliquidatie is een snelle manier om een rechtspersoon te beëindigen. Van de regeling werd echter ook misbruik gemaakt, waardoor schuldeisers werden benadeeld. Een nieuwe wet moet dit voorkomen. Aan welke eisen dient een turboliquidatie voortaan te voldoen? En welke mogelijkheden hebben schuldeisers om hun vorderingen te innen?
Ondernemers kunnen verschillende redenen hebben om te stoppen met hun onderneming. De verwachte winsten kunnen tegenvallen, een pensioen komt in zicht of er komt een einde aan een samenwerking (joint venture). Waar moeten ondernemers op letten bij het beëindigen van een onderneming?
Het tenuitvoerleggen van vonnissen is in beginsel een nationale zaak. Maar hoe zit dit als het geschil al bij een buitenlandse rechter is behandeld. Kan dit buitenlandse vonnis in Nederland ten uitvoer worden gelegd of is dit niet mogelijk?
