Onderbelichte agentuuronderwerpen: delcrederebeding, ontslagvergunning en klantenvergoeding

Wat is een delcrederebeding en waarom kunt u dat maar beter opgenomen hebben in de agentuurovereenkomst in geval van dubieuze debiteuren? Wanneer heeft u een ontslagvergunning nodig om de agentuurovereenkomst te beëindigen, terwijl die geen arbeidsovereenkomst is? Moet u altijd een klantenvergoeding betalen?

Producenten en dienstverleners (hierna: principaal) sluiten dikwijls agentuurovereenkomsten met (handels)agenten om hun producten of diensten te verkopen. Deze agenten bemiddelen tussen de principaal en de koper en sluiten in naam van de principaal en voor diens rekening en risico overeenkomsten met kopers. Voor deze bemiddeling ontvangt de agent een provisie.

In de praktijk zien wij dat niet alle onderdelen van de agentuur even bekend zijn. Dit kan voor (financiële) risico’s voor principaal en agent zorgen. Een drietal onderwerpen zullen wij bespreken:

Delcrederebeding

Hoofdregel bij de agentuurovereenkomst is dat de agent geen risico draagt voor de goede afloop van de transactie tussen de principaal en koper. Wanneer de agent minder solvabele kopers werft om zo zijn provisie te vergroten, dan komt dit dus niet voor zijn rekening en risico, maar voor dat van de principaal.

Partijen kunnen uitdrukkelijk van deze hoofdregel afwijken door schriftelijk een delcrederebeding in de agentuurovereenkomst op te nemen. Met dit beding stelt de agent zichzelf aansprakelijk voor de betaling van de koper. Verder reikt deze aansprakelijkheid in beginsel niet, tenzij anders tussen partijen is overeengekomen. De agent neemt met het beding een risico op zich dat normaal door de principaal gedragen wordt. Deze moet hiervoor wel extra provisie betalen.

Ontslagvergunning

Onder omstandigheden dient de principaal voorafgaand toestemming te hebben van het UWV of de kantonrechter om de agentuurovereenkomst te beëindigen. Deze toestemming is vereist wanneer een agent een natuurlijk persoon is en hij voor minder dan drie ondernemingen als agent optreedt. Hiermee wordt voorkomen dat principalen de agentuurovereenkomst gebruiken om de strikte regelgeving voor arbeidsovereenkomsten te omzeilen.

Een onderneming die voornemens is om een agentuurovereenkomst met een natuurlijke persoon te sluiten, doet er goed aan om voorafgaand te controleren of deze agent reeds met andere ondernemingen een agentuurrelatie heeft. Dit kan door de agent te verzoeken een verklaring arbeidsrelatie (VAR) van de belastingdienst te overleggen.

Klantenvergoeding

Bij de beëindiging van de agentuurovereenkomst kan de agent aanspraak maken op een vergoeding voor aangebrachte kopers bij de principaal. Deze vergoeding wordt klantenvergoeding of goodwillvergoeding genoemd. In de praktijk zien wij dat ondernemingen al snel aannemen dat hun agent aanspraak maakt op een dergelijke vergoeding. De wetgever kent de agent echter alleen onder strikte voorwaarden het recht op een klantenvergoeding toe.

De agent heeft recht op een klantenvergoeding, indien:

1. hij de onderneming nieuwe kopers heeft geleverd of de overeenkomsten met bestaande kopers aanmerkelijk heeft uitgebreid en de overeenkomsten met deze kopers de onderneming nog aanzienlijke voordelen opleveren, en;
2. de betaling van een vergoeding billijk is. Hierbij spelen onder meer een rol het verlies van provisie, de reden van beëindiging of de wijze waarop de agentuur wordt beëindigd.

De agent dient zelf aan te tonen dat hij recht heeft op een klantenvergoeding. De praktijk leert dat dit lastig is. Bovendien zal de agent zijn principaal snel dienen te benaderen, aangezien de verjaringstermijn slechts één jaar is. Een principaal doet er dan ook goed aan om niet te snel uit te keren bij een beëindiging van de agentuur, maar af te wachten tot de agent hierom verzoekt.

Meer informatie

Maakt u als principaal of agent gebruik van agentuurovereenkomsten en wilt u daarover meer informatie? Russell Advocaten beschikt over een gespecialiseerd team van advocaten, die u op adequate wijze kunnen adviseren over de agentuur en andere overeenkomsten.

Heeft u vragen of opmerkingen naar aanleiding van deze nieuwsflits of andere vragen over contractenrecht, dan kunt u contact opnemen met mr. drs. Reinier W.L. Russell (reinier.russell@russell.nl).