4 aandachtspunten bij ontslag statutair directeur

Een statutair directeur is vaak zowel bestuurder van een vennootschap als werknemer. Bij ontslag als bestuurder van de vennootschap eindigt automatisch ook de arbeidsovereenkomst. Maar voor de toetsing van het ontslag als werknemer gelden wel de regels van het arbeidsrecht.

Een statutair directeur heeft veelal een dubbele rechtsbetrekking met een vennootschap: enerzijds een vennootschapsrechtelijke band, anderzijds een arbeidsrechtelijke band. Dit betekent dat een directeur ook werknemer is. Het ontslag van een directeur verloopt echter anders dan dat van een gewone werknemer.

Ontslag statutair directeur

Statutair directeuren worden benoemd en ontslagen door de algemene vergadering van aandeelhouders (AVA) of de Raad van Commissarissen (RvC). Wie bevoegd is, bepalen de statuten of de wet. Om tot ontslag van een directeur over te kunnen gaan, moet een rechtsgeldig ontslagbesluit worden genomen. Hiervan is sprake wanneer de wettelijke en statutaire vennootschapsrechtelijke regels in acht zijn genomen.

Een rechtsgeldig vennootschapsrechtelijk ontslagbesluit heeft ook beëindiging van de arbeidsovereenkomst met de directeur tot gevolg, tenzij sprake is van een opzegverbod of partijen anders zijn overeengekomen. In de praktijk zorgt dit regelmatig voor problemen. Aan de hand van recente jurisprudentie, wijzen wij u graag op een aantal aandachtspunten.

Aandachtspunten

1. Vennootschapsrecht is geen arbeidsrecht

De toetsing van het vennootschapsrechtelijk ontslag enerzijds en het arbeidsrechtelijk ontslag anderzijds is strikt gescheiden. Dit werd onlangs bevestigd door de Rechtbank Gelderland in een uitspraak van 19 mei 2020. De ontslagen statutair directeur stelde zich op het standpunt dat de redelijkheid van het vennootschapsrechtelijk ontslag ook moet worden getoetst aan arbeidsrechtelijke normen. Volgens de rechtbank is daar bij toetsing van de geldigheid van het vennootschapsrechtelijk ontslag echter geen ruimte voor. De arbeidsrechtelijke toets van het ontslag kan niet leiden tot vernietiging van een geldig genomen vennootschapsrechtelijk ontslagbesluit; het kan zich slechts vertalen in een billijke vergoeding voor de statutair directeur.

2. Einde vennootschapsrechtelijke band, voortzetting arbeidsrechtelijke band?

De koppeling tussen het vennootschapsrechtelijk ontslag en het arbeidsrechtelijk ontslag kan voor problemen zorgen wanneer de werkgever het (arbeidsrechtelijke) dienstverband wenst voort te zetten en overeenstemming hierover ontbreekt. Dit blijkt bijvoorbeeld uit een uitspraak van de Rechtbank Gelderland van 28 februari 2020. De AVA besloot tot ontslag van de werknemer als statutair directeur en stelde de werknemer in dienst te willen houden als verkoopleider. De werknemer stemde niet in met deze demotie en stelde zich op het standpunt dat het vennootschapsrechtelijk ontslag tevens tot het arbeidsrechtelijk ontslag had geleid, waarvoor een redelijke grond ontbrak. De rechter ging mee in het standpunt van de werknemer en kende een billijke vergoeding van € 80.000 bruto, een gefixeerde schadevergoeding van € 34.067,52 bruto en een transitievergoeding van € 102.204 bruto toe.

3. Gevolgen directe beëindiging dubbele rechtsbetrekking

Let erop dat niet alleen het vennootschapsrechtelijke ontslag direct intreedt, maar ook arbeidsrechtelijke ontslag. Dit bleek uit een uitspraak van de Rechtbank Den Haag van 5 juni 2020. De statutair directeur werd in deze zaak door de AVA met onmiddellijke ingang ontslagen, zowel vennootschapsrechtelijk als arbeidsrechtelijk. De directeur wilde een billijke vergoeding, maar diende het verzoekschrift hiertoe te laat in. De directeur werd daarom in zijn verzoek niet-ontvankelijk verklaard. De arbeidsrechtelijke termijnen waren immers, ongeacht de (on)rechtmatigheid van het arbeidsrechtelijke ontslag, gaan lopen vanaf het moment van feitelijke beëindiging van de dubbele rechtsbetrekking.

4. Ontslag op staande voet

Ook bij een ontslag op staande voet is sprake van een dubbel en onmiddellijk ontslag. De rechtbank Noord-Nederland behandelde een ontslag op staande voet van een statutair directeur in twee uitspraken van 7 mei 2020. Een statutair directeur kende zichzelf al jarenlang ongeoorloofd extra verlofuren toe. Nadat de RvC de directeur had geschorst, besloot de AVA tot het ontslag op staande voet van de directeur.

De directeur vocht het ontslag aan: er zou geen rechtsgeldig ontslagbesluit en/of ontslag op staande voet zijn. De rechter oordeelde echter dat het ontslagbesluit van de AVA rechtsgeldig was genomen, nu aan de wettelijke en statutaire vereisten daartoe was voldaan. Ook aan de arbeidsrechtelijke vereisten voor een ontslag op staande voet was voldaan. Er was sprake van een dringende reden en het ontslag was onverwijld gegeven, ook al volgde het ontslag pas 11 dagen na het melden van de dringende reden. De minimale oproepingstermijn voor de AVA, waarin tot het ontslag op staande voet werd besloten, diende immers in acht te worden genomen.

In een afzonderlijke procedure vorderde de werkgeefster van de directeur een gefixeerde schadevergoeding in verband met het verleende ontslag op staande voet en een schadevergoeding wegens onrechtmatige daad. De rechtbank wees de vorderingen toe, vanwege de financiële benadeling van werkgeefster en het in verregaande mate onzorgvuldig handelen van de directeur.

Conclusie

Deze recente uitspraken bevestigen wederom het belang van het voldoen aan zowel de vennootschapsrechtelijke als de arbeidsrechtelijke vereisten om tot een rechtsgeldig ontslagbesluit en een rechtsgeldig gegeven ontslag te komen. Houd bij een ontslag van een statutair directeur daarom goed voor ogen wat de regels zijn en waaraan u moet voldoen om een rechtsgeldig ontslag te kunnen realiseren; zowel vennootschapsrechtelijk als arbeidsrechtelijk.

Meer informatie

Heeft u advies nodig over een ontslagbesluit of over de arbeidsrechtelijke regels waaraan een ontslag moet voldoen? Of heeft u andere vragen over ondernemingsrecht en arbeidsrecht? Neem contact met ons op: