Reinier adviseert nationale en internationale bedrijven
reinier.russell@russell.nl +31 20 301 55 55Het bedrijf is van u af, maar bent u ook van het bedrijf af? Een voormalig bestuurder of vennoot kan aansprakelijk zijn voor schulden die de rechtspersoon of personenvennootschap is aangegaan ook nadat hij is uitgetreden. Hoe kunt u dit voorkomen?
Een bestuurder of vennoot die uit respectievelijk een rechtspersoon of personenvennootschap stapt, zal nadien niet meer aansprakelijk willen zijn voor het handelen of nalaten van die rechtspersoon of personenvennootschap. Hij is immers vertrokken en heeft geen invloed meer op de onderneming.
Uit recente rechtspraak blijkt dat de aansprakelijkheid van de uittredende bestuurder en vennoot niet noodzakelijk eindigt bij de afscheidsreceptie. Dit is pas het geval nadat hij uit het handelsregister is uitgeschreven. Voor de vennoot die (mede) namens de personenvennootschap een duurovereenkomst is aangegaan, geldt nog een extra eis. De contractspartij dient ermee in te stemmen dat de vennoot niet meer jegens hem aansprakelijk is voor nakoming van die overeenkomst.
Dit blijkt uit een zaak die de rechtbank Rotterdam onlangs beoordeelde. Daarin werd de ex-bestuurder van een inmiddels failliet verklaarde rechtspersoon persoonlijk (!) aansprakelijk gehouden voor de schade van een leverancier. De rechtbank Rotterdam achtte doorslaggevend, dat noch de rechtspersoon noch de ex-bestuurder de ex-bestuurder uit het handelsregister had uitgeschreven. Zolang de ex-bestuurder nog in het handelsregister staat ingeschreven, is hij (althans voor de buitenwereld) formeel in de positie om het schade toebrengend handelen door de rechtspersoon te voorkomen. De ex-bestuurder heeft dus laten gebeuren dat de rechtspersoon een overeenkomst sloot met de leverancier, terwijl de ex-bestuurder wist of (formeel) behoorde te weten dat de rechtspersoon de verplichtingen uit die overeenkomst niet zou kunnen voldoen.
De rechtbank oordeelde daarom dat de ex-bestuurder persoonlijk verwijtbaar heeft gehandeld. Hij is dus voor de daaruit voortvloeiende schade van de schuldeiser persoonlijk aansprakelijk. Door het faillissement bood de rechtspersoon de schuldeiser onvoldoende verhaal. Daarom mocht de schuldeiser in dit geval zijn toevlucht zoeken in persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuurder(s).
De aansprakelijkheid van een ex-bestuurder van een rechtspersoon tegenover handelspartners eindigt dus niet automatisch na uittreding, ontslag(neming) en decharge. Hij eindigt pas nadat hij de bestuurder is uitgeschreven uit het handelsregister. Het handelsregister dient ertoe om het handelsverkeer te beschermen. Dat gebeurt door duidelijk te maken met wie men handelt en wie bevoegd is om namens een rechtspersoon of vennootschap te handelen. De wederpartij mag derhalve afgaan op de juistheid van de inschrijving in het handelsregister. Dat is alleen anders als hij beter weet of beter zou moeten weten.
Vennoten van een personenvennootschap lopen nog meer kans dat zij ook na hun uittreding persoonlijk worden aangesproken voor de schulden van de vennootschap. Dat hangt samen met de aard van een dergelijke vennootschap. Een personenvennootschap, zoals een vennootschap onder firma (hierna: VOF), is geen rechtspersoon met een volledig afgescheiden eigen vermogen dat schuldeisers verhaal kan bieden. Het vermogen van de VOF is hetgeen de vennoten op grond van een vennootschapsovereenkomst in de personenvennootschap hebben ingebracht. Als dit vermogen onvoldoende is om de schulden van de VOF te kunnen voldoen, zijn de vennoten – naast de VOF – daarom ook persoonlijk aansprakelijk.
In beginsel kan iedere vennoot namens de VOF overeenkomsten sluiten en daardoor zowel de VOF als zijn medevennoten binden. Komt de VOF haar verplichtingen uit de overeenkomst niet na? Dan kan de schuldeiser niet alleen de VOF, maar ook de vennoten hoofdelijk aansprakelijk stellen voor de schade die hij daardoor lijdt.
Een recente uitspraak van het gerechtshof in Den Bosch bevestigt deze aansprakelijkheid. Dit kreeg de vraag voorgelegd of een reeds uitgetreden vennoot aansprakelijk kan zijn voor de huurachterstand van de VOF. De vennoot was immers uit de VOF getreden en had daardoor geen invloed kunnen hebben op het ontstaan van de huurschuld.
Het gerechtshof oordeelde dat de uitgetreden vennoot toch aansprakelijk is voor de na zijn uittreden ontstane huurachterstand. Daarbij heeft het gerechtshof een scherp onderscheid gemaakt tussen enerzijds de huurovereenkomst tussen huurder (de VOF èn alle vennoten) en de verhuurder, en anderzijds de vennootschapsovereenkomst tussen de beide vennoten. De uitgetreden vennoot was door het uittreden geen partij meer bij de vennootschapsovereenkomst. Maar dat betekent niet dat hetzelfde geldt voor de huurovereenkomst. Ook de uitgetreden vennoot is immers in de huurovereenkomst met de verhuurder overeengekomen dat hij tot de einddatum van die huurovereenkomst, huurpenningen zal voldoen.
De verhuurder heeft er (financieel) belang bij om het vermogen van al diegenen met wie hij de huurovereenkomst is aangegaan te kunnen aanspreken voor nakoming van de huurovereenkomst. Dat is dus zowel dat van de VOF als dat van de verschillende vennoten. Dit belang acht het gerechtshof groter dan het belang van de uittredende vennoot om verlost te worden van voortdurende verbintenissen die hij is aangegaan. Ook als hij op de naleving daarvan geen invloed meer kan uitoefenen. De vennoot kan zich niet zomaar aan zijn contractuele verplichtingen jegens derden onttrekken door uit de vennootschap te treden. De vennoot kan slechts worden verlost van zijn aansprakelijkheid voor nakoming van de huurovereenkomst, als de verhuurder daarmee heeft ingestemd. Aldus het Hof Den Bosch.
Bestuurders en vennoten die uit een rechtspersoon, respectievelijk een vennootschap stappen, dienen hun functie goed af te ronden. Zo kunnen zij voortdurende, persoonlijke aansprakelijkheid ten opzichte van schuldeisers van de rechtspersoon of vennootschap voorkomen. De functionaris moet zo spoedig mogelijk uit het handelsregister worden uitgeschreven.
De uittredende vennoot van een personenvennootschap moet nog meer actie ondernemen. Hij moet met de verhuurder tot overeenstemming komen over beëindiging van diens aansprakelijkheid. Dit geldt ook voor andere door de vennootschap gesloten duurovereenkomsten. Dit probleem kunt u voorkomen wanneer de (uittredende) vennoot en/of de VOF al bij het sluiten van een huur- of andere overeenkomst uitdrukkelijk met de tegenpartij overeenkomt, dat de vennoot na zijn uittreden niet langer gebonden zal zijn aan de (huur)overeenkomst.
De ondernemingsrechtspecialisten van Russell Advocaten adviseren al vele jaren ondernemers over bestuurdersaansprakelijkheid en andere vennootschapsrechtelijke kwesties. Onze gespecialiseerde advocaten zijn u ook graag van dienst indien u uw functie gaat beëindigen. Voor vragen naar aanleiding van deze nieuwsbrief kunt u contact met ons opnemen:
De aandeelhoudersovereenkomst is de belangrijkste overeenkomst die tussen aandeelhouders en de vennootschap wordt gesloten. Welke zaken dient u in deze overeenkomst te regelen?
Het kan grote gevolgen hebben wanneer een orgaan binnen de vennootschap een besluit neemt waartoe het niet bevoegd is. Wat zijn deze gevolgen en hoe voorkomt u dat een besluit op de verkeerde wijze wordt genomen?
In deze blog geven wij een kort overzicht van de belangrijkste organen die in een onderneming aanwezig zijn en wat hun bevoegdheden zijn.
Een belangrijk voordeel van een enquêteprocedure is dat daarin snel voorzieningen kunnen worden getroffen om de onderneming te beschermen. Welke maatregelen kan de Ondernemingskamer nemen?
Een geschil tussen aandeelhouders kan tot problemen leiden binnen de onderneming. Bij een 50/50 verdeling van de aandelen kan de besluitvorming zelfs onmogelijk worden en in het ergste geval het voortbestaan van de onderneming in gevaar brengen. Hoe wordt een dergelijk geschil opgelost?
Het gebruik van algemene voorwaarden is niet meer weg te denken. Contractspartijen verwijzen met kleine lettertjes naar hun eigen algemene voorwaarden met daarin veelal gunstige bedingen ten behoeve van zichzelf. Maar wat is de kracht van algemene voorwaarden? En waar moet op worden gelet bij het gebruik daarvan?
