Kunst en recht: Wanneer kunst niet is wat het lijkt

Wat kunt u doen wanneer de kunst die u heeft gekocht wezenlijk verschilt van wat u dacht te kopen? Kunt u nog afzien van de koop?

U koopt een schilderij in de veronderstelling dat het van de hand van een bepaalde meester is, maar dit blijkt na onderzoek niet het geval te zijn. Het schilderij is een vervalsing en een stuk minder waard dan u dacht. Wat kunt u doen wanneer de kunst die u heeft gekocht wezenlijk verschilt van wat u dacht te kopen?

Beroep op dwaling

Van dwaling is sprake wanneer:

1. een overeenkomst tot stand komt doordat één of beide partijen een onjuiste voorstelling van zaken heeft, bijvoorbeeld denkt een werk van een grote meester te (ver)kopen, terwijl het van een leerling is;
2. en de overeenkomst bij een juiste voorstelling van zaken niet of onder andere voorwaarden tot stand zou zijn gekomen.

De koper kan zich succesvol beroepen op dwaling wanneer aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

• De onjuiste voorstelling van zaken die de koper had ten tijde van de koop was het gevolg van de door de verkoper verstrekte informatie. De verkoper verzekert bijvoorbeeld herhaalde malen dat het valse beeld toch echt een authentieke Giacometti is.
• De verkoper wist of behoorde te weten dat de verstrekte informatie voor de koper van essentieel belang/doorslaggevende betekenis was.
• De dwaling behoort niet voor rekening van de koper te komen, bijvoorbeeld omdat deze consument en -in tegenstelling tot de verkoper- geen kunstkenner is.
• De dwaling betreft niet een toekomstige omstandigheid, zoals een nieuw onderzoek naar de authenticiteit van een kunstwerk met technieken die op het moment van de koop nog niet mogelijk waren.

Als u zich wilt beroepen op dwaling, dan dient u aan te tonen dat de ontbrekende kwaliteit, zoals de naam en reputatie van de kunstenaar, belangrijk was bij uw beslissing het schilderij te kopen. U doet er daarom goed aan om voorafgaand aan de koop in het koopcontract uitdrukkelijk vast te leggen wat u wenst te kopen, zoals de naam van de kunstenaar.

Vernietiging van de overeenkomst

Wanneer er sprake is van dwaling, is de gesloten overeenkomst vernietigbaar. Vernietiging heeft terugwerkende kracht, wat betekent dat de overeenkomst wordt beschouwd nooit te hebben bestaan. Na de vernietiging moet de reeds betaalde geldsom worden terugbetaald en moet het kunstwerk worden geretourneerd aan de verkoper.

Meer informatie

Wilt u meer weten over dwaling bij kunstkoop? Of heeft u andere vragen over kunst en recht? Neem dan contact op met Russell Advocaten: