Reinier adviseert nationale en internationale bedrijven
reinier.russell@russell.nl +31 20 301 55 55Esmée geeft advies over ondernemingsrecht, contracten en corporate litigation.
esmee.bootsman@russell.nl +31 20 301 55 55Ruim een kwart van de bedrijven is nog niet klaar voor de ESG-rapportage, de duurzaamheidsverslaggeving die vanaf 2025 verplicht is. Aan welke regels moeten ondernemingen gaan voldoen? En welke eisen gelden nu al?
De Europese richtlijn met betrekking tot duurzaamheidsrapportering door ondernemingen (CSRD) verplicht beursgenoteerde bedrijven in de EU een ESG-rapportage te publiceren. Slechts een beperkt aantal Nederlandse bedrijven heeft thans een ESG-rapportage. Maar waarom wordt de ESG verplicht? Wat moet in een ESG-rapportage worden opgenomen? Voor wie wordt wanneer een ESG-rapportage verplicht?
De afkorting ESG behelst drie belangrijke duurzame aspecten van het functioneren van een bedrijf: het milieu (environment), de maatschappij (social) en een goede ondernemingsstructuur (corporate governance). Dit laatste houdt de wijze in waarop de verschillende organen binnen een onderneming (aandeelhouders, bestuur en Raad van Commissarissen) zich tot elkaar verhouden.
De ESG-rapportage heeft als doel bedrijven te stimuleren om te zoeken naar een evenwicht tussen financiële resultaten, transparantie van de onderneming, de sociale belangen en het milieu. Deze balans zou tot betere resultaten voor de onderneming en de samenleving leiden. Daarmee zou het bereiken van de ESG-doelstellingen op lange termijn een meerwaarde creëren voor portefeuillebedrijven, zowel vanuit risicobeperking, als waardecreatie voor aandeelhouders. De ESG-rapportage wordt daarom door beleggers gebruikt voor het bepalen van hun lange termijn beleggingsvisie.
Voor het aspect milieu wordt gekeken naar de bijdrage van bedrijven op het gebied van milieu-uitdagingen. Duurzaamheid van bedrijven en hun bedrijfsvoering speelt een belangrijke rol voor deze pijler. Een goede ESG-rapportage behandelt het gebruik van energie door een bedrijf, de aanpak van klimaatverandering, het verminderen van afval, de CO2-uitstoot en het verminderen van de carbon footprint. Bedrijven moeten in de rapportage beschrijven hoe zij deze problematiek proberen aan te pakken. Hoe dit gebeurt, verschilt per bedrijfssoort. Fabrikanten kunnen het uitstoten van schadelijke stoffen verminderen, terwijl voor een accountant het verduurzamen van het kantoorpand en het beïnvloeden van de wijze waarop medewerkers naar het kantoor komen (fiets, ov of auto?) een belangrijkere rol zal spelen.
Bedrijven spelen binnen de maatschappij een belangrijke rol. Zij zorgen voor werkgelegenheid en voor het ontwikkelen, maken en verspreiden van producten. Daarom hebben bedrijven ook een belangrijke rol bij het aanpakken van maatschappelijke problemen. Dit kunnen zij doen door hun beleid aan te passen op punten van mensenrechten en werkomstandigheden. De richtlijn benoemt ook uitdrukkelijk als doel van de ESG-rapportage het creëren van meer mogelijkheden voor maatschappelijke organisaties om met het bedrijf de dialoog aan te gaan over de wijze van ondernemen en de gevolgen daarvan.
Het aspect maatschappij valt onder te verdelen in werknemers, leveranciers, consumenten/klanten en gemeenschappen. Voor de werknemers kunnen bedrijven kijken naar gelijke beloning, een diversity, equity and inclusion (DEI) programma om werknemers van deze problematiek bewust te maken, werkervaringen van de werknemers en de veiligheid op werkplek. Dit verschilt per organisatie.
Ten aanzien van de leveranciers is voornamelijk van belang dat de grondstoffen en producten worden geleverd zonder schendingen van mensenrechten en onveilige werkomstandigheden. Deze verplichtingen kunnen worden vastgelegd in de overeenkomsten die met de leveranciers worden gesloten.
Tenslotte spelen consumenten en gemeenschappen ook een rol. Van belang is de tevredenheid van de consumenten, het financieren van maatschappelijke projecten door de onderneming en het ondersteunen van mensenrechten en werkstandaarden. Aan de hand van deze onderdelen is het mogelijk vast te stellen hoe het bedrijf werkt en welke rol het in de maatschappij inneemt.
Een gezonde bedrijfsvoering is terug te vinden in de manier waarop het bedrijf wordt geleid. De ESG-verklaring gaat daarom ook in op de interne bedrijfsvoering van ondernemingen. Hierbij wordt gekeken naar de aanwezigheid van interne controles, het volgen van de geldende regelgeving en het bedrijfsbeleid. De transparantie van een bedrijf ten aanzien van het betalen van belastingen en het voldoen aan de voorgenoemde pijlers vallen ook hieronder. Daarnaast wordt onder deze pijler verstaan het systeem van uitvoering en controles. Wordt het bestuur gecontroleerd en door wie? Dit komt allemaal in deze pijler aan bod.
De richtlijn verplicht bedrijven een ESG-rapportage op te nemen in hun jaarrekening. De datum waarop zijn aan deze verplichting moeten voldoen is afhankelijk van de grootte van de organisatie. Vanaf het boekjaar dat begint in 2024 moeten grote ondernemingen die nu al verplicht rapporteren op basis van het Besluit Bekendmaking Niet-Financiële informatie een ESG-rapportage opnemen. Vanaf het boekjaar 2025 geldt de verplichting voor alle grote ondernemingen. Met ingang van boekjaar 2026 moeten beursgenoteerde mkb-ondernemingen een ESG-rapportage opnemen.
Ook ondernemingen van buiten de EU kunnen met ingang van boekjaar 2027 verplicht zijn een ESG-rapportage te maken. Als de dochterondernemingen in de EU onder de richtlijn vallen en de groep waartoe zij behoren in de laatste twee boekjaren in de hele EU steeds tenminste 150 miljoen euro omzet had, dan moet in de jaarverslagen van de dochternemingen aangegeven worden hoe op groepsniveau wordt omgegaan met een ESG-beleid. Ditzelfde geldt ook voor bijkantoren in een land die meer dan € 40 miljoen omzet hebben.
De verplichting om de ESG-rapportage op te nemen zal leiden tot een belangrijke wijziging in de bedrijfsvoering en het bedrijfsbeleid. Ondernemingen moeten naast het ondernemen nu ook aandacht besteden aan duurzaamheid in de verschillende processen en hierover schriftelijk verantwoording afleggen.
Op grond van de Corporate Governance Code dienen Nederlandse beursvennootschappen reeds sinds 1 januari 2023 in hun jaarverslag verantwoording af te leggen van een aantal onderwerpen die ook in de ESG-rapportage aan de orde komen.
Daarnaast werkt de EU aan een Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD). In het huidige concept krijgen bedrijven en met name het management een zorgplicht voor duurzaam ondernemen waarbij zij negatieve gevolgen voor het milieu en de mensenrechten vermijden. Bedrijven en bestuurders kunnen aansprakelijk worden gesteld wanneer zij niet aan deze plicht voldoen. Omdat de zorgplicht ook de contracten met leveranciers en onderaannemers omvat, zou de richtlijn niet alleen voor grote ondernemingen ingrijpende gevolgen hebben, maar ook voor het midden- en kleinbedrijf.
Bent u als bedrijf verplicht een ESG-rapportage op te nemen of gaat u onder deze verplichting vallen? Wilt u meer weten over de juridische eisen aan uw bedrijfsstructuur? Wij geven u hier graag advies over. Ook voor andere vragen over het ondernemingsrecht kunt u bij ons terecht. Neem contact met ons op:
De feestdagen staan weer voor de deur, een tijd van vreugde en vrije dagen voor velen. Niet voor iedereen zijn deze dagen echter even betekenisvol.
Voordat de Ondernemingskamer een enquêteverzoek kan toewijzen, moet sprake zijn van gegronde redenen om te twijfelen aan een juist beleid of een juiste gang van zaken binnen een onderneming. Wanneer is dit het geval?
In an article in the April 2024 issue of Lady Justice, the magazine of the Women Lawyers Section of Primerus, Lisanne Meijerhof shares her passion and expertise in charity law. Why has she chosen to focus on the law of foundations and other philanthropic organizations? What legal issues should charities be aware of?
De Tweede Kamer heeft de regering verzocht een nieuwe rechtsvorm uit te werken: de rentmeestervennootschap. Deze rechtsvorm moet maatschappelijk ondernemen stimuleren door de zeggenschap over de onderneming te verleggen van de aandeelhouders naar zogenaamde rentmeesters. Wat kenmerkt een rentmeestervennootschap?
Wanneer binnen een onderneming de spanningen hoog oplopen en de onderneming in gevaar dreigt te komen, kan dit een reden zijn om bij de Ondernemingskamer een enquêteverzoek in te dienen. Wie hebben recht om dit te doen?
Bij vertrek van een statutair bestuurder/aandeelhouder moet ook een eventuele participatie in de onderneming worden afgewikkeld. Dan kan discussie ontstaan over de waarde van deze participatie, afhankelijk van de vraag of de bestuurder geldt als good leaver of bad leaver. Waar moeten bedrijven en bestuurders op letten bij de uitleg van een leaverregeling?
