Nu thuiswerken steeds gewoner wordt, zijn er ook werknemers die in een ander land dan waar het bedrijf is gevestigd willen werken als thuiswerker of als een digitale nomade zonder vaste werkplek. Waar moeten Nederlandse werkgevers op letten als een werknemer in het buitenland wil thuiswerken?
Anno 2023 is thuiswerken vrij gebruikelijk geworden. Door corona zijn veel werknemers gaan thuiswerken. Thuiswerken kan zelfs plaatsvinden vanuit het buitenland. Zo is het mogelijk dat een werknemer in het buitenland wil thuiswerken wegens persoonlijke omstandigheden zoals bijvoorbeeld ziekte van de werknemer zelf of familieleden, of een huwelijk in het buitenland, maar ook om bijvoorbeeld te overwinteren in een zonnig land.
Grensoverschrijdend thuiswerken kan echter onverwachte gevolgen hebben. Heeft de werknemer een vergunning nodig als deze wil thuiswerken in het buitenland? Of heeft juist de werkgever een vergunning nodig om iemand in een ander land te kunnen laten werken? Wordt het thuiswerkland het nieuwe werkland? Welk arbeidsrecht moet dan toegepast worden op de werknemer? En in welk land moeten er sociale premies worden afgedragen? Dit zijn allemaal voorbeelden van juridische dilemma’s waar een werkgever mee geconfronteerd wordt als een werknemer wil thuiswerken over de grens.
Als u een werknemer heeft die in het buitenland wil gaan thuiswerken, dan dient u rekening te houden met de mogelijkheid dat u een werkvergunning dient aan te vragen voor deze werknemer.
Als eerste dient de werknemer uiteraard te beschikken over een verblijfsrecht voor het land waar deze wil thuiswerken. Als de werknemer niet beschikt over de nationaliteit van het thuiswerkland, dan moet deze mogelijk een verblijfsvergunning aanvragen. Is de werknemer onderdaan van een EU/EER-lidstaat of Zwitserland, dan heeft deze geen verblijfsvergunning nodig om in de andere lidstaten te verblijven.
Op grond van het beginsel van vrij verkeer van diensten kunnen onderdanen van EU/EER-lidstaten en Zwitserland zonder werkvergunning werkzaam zijn in de andere lidstaten. Als een werknemer echter in een land buiten de EU/EER en Zwitserland wil thuiswerken, dient vooraf bezien te worden of voor dat land naast een verblijfsrecht ook een werkvergunning vereist is.
Wil een werknemer die niet over de nationaliteit van Nederland of een andere EU/EER-lidstaat en Zwitserland beschikt na het thuiswerken opnieuw in Nederland gaan werken? Dan moet u wellicht opnieuw een verblijfs- en tewerkstellingsvergunning aanvragen of deze verlengen.
Door thuiswerken in het buitenland kan het recht dat van toepassing is op de arbeidsovereenkomst veranderen. Het staat de werkgever en werknemer in beginsel vrij om in de arbeidsovereenkomst op te nemen welk recht van toepassing zal zijn, de rechtskeuze.
Als de werknemer tijdelijk in het buitenland gaat thuiswerken, zal in beginsel geen verandering plaatsvinden ten aanzien van het toepasselijk arbeidsrecht. Wat wordt verstaan onder tijdelijk dient per geval te worden bezien. Zo kunnen voor digitale nomaden die in verschillende landen achter elkaar werken weer andere regels gelden dan voor een werknemer die slechts in één land werkt.
Als de werknemer structureel gaat werken in het buitenland, verandert de plaats van waaruit de werknemer gewoonlijk zijn arbeid verricht, oftewel ‘het gewoonlijk werkland’. Ondanks de rechtskeuze die is gemaakt in de arbeidsovereenkomst, geldt op basis van Europese wetgeving dat de werkgever niet mag afwijken van dwingendrechtelijke bepalingen van het gewoonlijk werkland, voor zover deze gunstiger zijn dan het gekozen recht. Ook in landen buiten de EU kunnen dergelijke regelingen van dwingend recht van toepassing zijn.
Bij thuiswerken over de grens kan het land waar de werknemer sociaal verzekerd is veranderen. Als u een werknemer in dienst heeft die wil gaan thuiswerken in het buitenland, dan is de duur van het thuiswerken van belang. Als de werknemer tijdelijk thuis gaat werken in het buitenland dan blijft deze namelijk in beginsel verzekerd in Nederland. Hiervoor kan de werkgever een A1-verklaring aanvragen. Met deze verklaring bewijst u dat de sociale verzekeringspremies in Nederland worden betaald. Deze verklaring is geldig in EU/EER-lidstaten en verdragslanden.
Op basis van Europese wetgeving is een werknemer in beginsel sociaal verzekerd in het land waar deze werkt. Als u een werknemer in dienst heeft die gewoonlijk werkt vanuit Nederland, maar woont in een andere EU/EER-lidstaat en deze werknemer gaat structureel voor 25% of meer van de werktijd thuiswerken, dan is de werknemer verplicht verzekerd in het woonland. Dit kan als gevolg hebben dat de werkgever zich moet registreren in het woonland van de werknemer om daar sociale premies af te dragen.
Omdat vanwege de coronapandemie veel werknemers zijn gaan thuiswerken in een ander land dan het gewoonlijk werkland is er een tijdelijke regeling ingesteld. Indien werknemers meer dan 25% thuiswerken in een ander land dan het gewoonlijk werkland heeft dit geen gevolg voor de plaats waar de werknemer sociaal verzekerd is. Deze regeling loopt 30 juni 2023 af en daarna zouden de reguliere Europese regels gelden zoals in de alinea hierboven toegelicht.
Aangezien er ook na afloop van de coronacrisis nog veel wordt thuisgewerkt, is er een kaderovereenkomst gemaakt speciaal voor op afstand thuiswerken. Met deze uitzonderingsregeling kunnen werknemers tot 50% van hun tijd vanuit een ander land dan het gewoonlijk werkland thuiswerken zonder dat hun sociale zekerheidspositie verschuift. Deze nieuwe regeling zal per 1 juli 2023 inwerking treden tussen de ondertekenende lidstaten. Voor werknemers die onder deze uitzonderingsregeling willen vallen kunt u als werkgever zo snel mogelijk een A1-verklaring op basis van de kaderovereenkomst aanvragen. Vanaf 1 juli 2023 kunnen de aanvragen worden ingediend.
Als u een werknemer in dienst heeft die tijdelijk wil gaan thuiswerken in een land dat geen EU/EER-lidstaat is, dan wordt de socialezekerheidspositie van de werknemer bepaald door gesloten socialezekerheidsverdragen, of indien daar geen sprake van is, op basis van de nationale socialezekerheidswetgeving van Nederland en het land waar deze tijdelijk gaat werken. Door de samenloop van socialezekerheidsstelsels is het mogelijk dat de werkgever in meer dan een land sociale premies moet betalen.
Een werkgever heeft een zorgplicht tegenover zijn werknemers. Deze wettelijke zorgplicht voor de veiligheid en gezondheid van de werknemer geldt ook indien de werknemer naar het buitenland afreist om daar thuis te werken. Dit betekent dat de werkgever moet zorgen voor zo goed mogelijke arbeidsomstandigheden in de thuiswerkomgeving van de werknemer.
Voorts geldt dat indien de werknemer langer dan een maand in het buitenland gaat werken, de werkgever op grond van de Nederlandse wet verplicht is om aan de werknemer een opgave te verstrekken met daarin informatie over:
Er zitten dus meer haken en ogen aan thuiswerken vanuit het buitenland dan op het eerste gezicht lijkt. Het is werkgevers en werknemers aangeraden om van te voren in kaart te brengen of het thuiswerken van werknemers gevolgen meebrengt en of er stappen/maatregelen moeten worden genomen om een en ander te waarborgen.
Heeft u werknemers die in het buitenland willen gaan thuiswerken of werken op afstand en wilt u weten wat de gevolgen daarvan zijn en welke maatregelen u eventueel moet treffen voordat dit mogelijk is? Wij geven u graag advies hierover. Zo nodig kunnen wij daarvoor een beroep doen op het netwerk van “The World’s Finest Law Firms” PrimerusTM. Neem contact met ons op, ook voor andere vragen over arbeidsrecht en ontslag of als u juridische bijstand zoekt in een geschil met uw personeel:
On Monday 4 November 2024, Russell Advocaten Russell Advocaten will host a seminar on Dutch labour law for diplomats, consular agents, and administrative staff from Embassies and Consulates in collaboration with Diplomat Magazine.
On Wednesday 2 October 2024, Jan Dop will be one of the members of the panel that will present timely labor and employment law issues to Primerus clients.
On Tuesday 24 September 2024, Reinier Russell and Jan Dop will speak at the Technical Meeting of PAiE, the organisation of professional accountants in Europe.
Per 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) handhaven. Wat zijn de gevolgen hiervan voor opdrachtgevers en zzp’ers?
Our longstanding partner Diplomatic Magazine has interviewed our employment law and diplomatic missions expert Jan Dop on the relevance of Dutch employment law for Embassies and Consulates in the Netherlands.
De hoogte van het wettelijk minimumuurloon verandert ieder half jaar. Wat zijn de nieuwe bedragen per 1 juli 2024?
