Reinier adviseert nationale en internationale bedrijven
reinier.russell@russell.nl +31 20 301 55 55Lisanne is advocaat voor corporate litigation en stichtingen en verenigingen
lisanne.meijerhof@russell.nl +31 20 301 55 55Vóór 27 maart 2022 dienen rechtspersonen in het Handelsregister in te schrijven welke natuurlijke personen uiteindelijk belanghebbenden zijn. Maar hoe zit het met uw privacy als UBO? Welke maatregelen zijn er om die te beschermen?
Alle rechtspersonen dienen hun UBO’s (Ultimate Beneficial Owners) te registreren. Dit houdt in dat zij de persoonsgegevens moeten opgeven van de natuurlijke personen die uiteindelijk belanghebbende zijn. Deze verplichting geldt vanaf 27 maart 2022 ook voor rechtspersonen opgericht vóór 27 september 2020. Rechtspersonen opgericht na de laatstgenoemde datum dienen deze gegevens al bij de registratie in het Handelsregister te verstrekken. Op de registratieplicht zijn enkele uitzonderingen, zoals beursgenoteerde vennootschappen en vestigingen van buitenlandse rechtspersonen.
Bent u UBO? Dan zal een deel van uw persoonsgegevens openbaar gemaakt worden. Daarbij gaat het om:
De overige persoonsgegevens zoals de geboortedatum en het woonadres zijn alleen toegankelijk voor daartoe bevoegde autoriteiten in het kader van opsporingsonderzoeken. Toegang hebben onder andere het Openbaar Ministerie, de Belastingdienst en de Financiële Inlichtingen Eenheid. Het woonadres van bestuurders en ondernemers in het Handelsregister zal al per 1 januari 2022 worden afgeschermd.
Maar hoe zit het met uw privacy als UBO? Via het UBO-register worden immers de nodige privacygevoelige gegevens openbaar gemaakt. Iedereen kan namelijk zien wat de aard en omvang van uw economisch belang in een rechtspersoon is. Dus welk percentage van de aandelen u bezit of hoeveel stemrechten u heeft. Volgens de wetgever is deze inbreuk gerechtvaardigd omdat het bijdraagt aan het tegengaan van witwaspraktijken.
De Nederlandse rechter is voorlopig van mening dat uw privacy als UBO voldoende beschermd is. De privacyaspecten van het UBO-register waren reden voor de stichting Privacy First om naar de rechter te stappen. Op 16 november 2021 heeft het Hof Den Haag de vordering van Privacy First afgewezen.
Volgens de rechter heeft de Nederlandse wetgever namelijk alle optionele privacywaarborgen geïmplementeerd uit de Europese richtlijn waarop het UBO-register is gebaseerd. Dus de privacy is zo maximaal als is toegestaan beschermd. Zo zijn slechts de hierboven genoemde persoonsgegevens van de UBO openbaar. Bovendien is ook afscherming van die basisgegevens nog mogelijk, bijvoorbeeld als de UBO vreest voor zijn veiligheid door de openbaarmaking van zijn persoonsgegevens. Daarnaast dienen personen die UBO-gegevens opvragen daarvoor te betalen en zich te registreren. Tot slot kan in het UBO-register niet op naam van de UBO gezocht worden. Daarom oordeelt de rechter dat het onwaarschijnlijk is dat een UBO schade zal lijden als gevolg van de openbaarmaking van zijn basispersoonsgegevens.
Ondanks deze uitspraak is de voortzetting van het UBO-register in zijn huidige vorm nog niet zeker. Op 26 oktober 2021 heeft de Tweede Kamer met ruime meerderheid een motie over het UBO-register aangenomen. Hierin verzoekt de kamer het kabinet te onderzoeken hoe de bescherming van de privacy van aandeelhouders verbeterd kan worden. Het is nog niet duidelijk of het kabinet deze motie zal uitvoeren. Een dergelijk onderzoek zal de te late invoering van het UBO-register immers nog verder vertragen. En gezien het oordeel van het Hof Den Haag lijkt het kabinet ook weinig ruimte te hebben voor verdere bescherming van de privacy van de UBO.
Meer perspectief voor de UBO’s biedt een procedure bij het Hof van Justitie van de Europese Unie. Dit Hof is door een Luxemburgse rechter gevraagd om een oordeel te geven over de rechtsgeldigheid van de richtlijn die ten grondslag ligt aan het openbaar maken van persoonsgegevens van UBO’s. De rechter vraagt onder meer waarop gebaseerd is dat het tegengaan van criminaliteit gediend is met de openbaarheid van het UBO-register. Ook is het de vraag of het openbaar maken van persoonsgegevens van UBO’s niet in strijd is met de grondrechten uit het Handvest van de EU en het EVRM.
Bent u UBO van een trust of een soortgelijke juridische constructie? Dan valt u ook onder de Europese richtlijn en worden voortaan ook uw UBO-gegevens bijgehouden in het Handelsregister. Tot nu toe was registratie van trusts in het Handelsregister niet verplicht, omdat zij vaak fondsen zonder rechtspersoonlijkheid zijn.
Door de aangenomen motie in de Tweede Kamer en de aan het Hof van Justitie van de Europese Unie gestelde vragen, is nog niet zeker of de huidige vorm van het UBO-register de definitieve zal zijn. Dit verandert echter niets aan de verplichting van rechtspersonen om vóór 27 maart 2022 de UBO’s te registreren. Hetzelfde geldt voor alle rechtspersonen die nog opgericht worden.
Heeft u vragen over de UBO-registratieplicht, of over uitzonderingen op die plicht? Of wilt u de structuur van uw onderneming laten checken in het licht van de privacywetgeving? Neem contact met ons op:
Wednesday 25 September 2024, Reinier Russell will discuss cybersecurity and data protection in litigation at the European meeting of the World Litigation Forum in Barcelona.
Voordat de Ondernemingskamer een enquêteverzoek kan toewijzen, moet sprake zijn van gegronde redenen om te twijfelen aan een juist beleid of een juiste gang van zaken binnen een onderneming. Wanneer is dit het geval?
In an article in the April 2024 issue of Lady Justice, the magazine of the Women Lawyers Section of Primerus, Lisanne Meijerhof shares her passion and expertise in charity law. Why has she chosen to focus on the law of foundations and other philanthropic organizations? What legal issues should charities be aware of?
De Tweede Kamer heeft de regering verzocht een nieuwe rechtsvorm uit te werken: de rentmeestervennootschap. Deze rechtsvorm moet maatschappelijk ondernemen stimuleren door de zeggenschap over de onderneming te verleggen van de aandeelhouders naar zogenaamde rentmeesters. Wat kenmerkt een rentmeestervennootschap?
Wanneer binnen een onderneming de spanningen hoog oplopen en de onderneming in gevaar dreigt te komen, kan dit een reden zijn om bij de Ondernemingskamer een enquêteverzoek in te dienen. Wie hebben recht om dit te doen?
Bij vertrek van een statutair bestuurder/aandeelhouder moet ook een eventuele participatie in de onderneming worden afgewikkeld. Dan kan discussie ontstaan over de waarde van deze participatie, afhankelijk van de vraag of de bestuurder geldt als good leaver of bad leaver. Waar moeten bedrijven en bestuurders op letten bij de uitleg van een leaverregeling?
