Jan Dop

partner

Jan is advocaat arbeidsrecht en ondernemingsrecht

jan.dop@russell.nl
+31 20 301 55 55

Ondernemingsraad: Coronamaatregelen en verplichte vaccinaties

Publicatiedatum 11 oktober 2021

Welke rechten heeft de OR ten aanzien van de coronamaatregelen binnen de onderneming? En welke rol speelt de OR als het gaat om de (on)mogelijkheid van verplichte vaccinatie tegen het coronavirus?

works-councils - weblijst

De rol van de OR

De rol van de OR is onder meer het behartigen van de belangen van de in de onderneming werkzame personen. Om deze rol in te vullen heeft de OR verschillende rechten en taken. Zo heeft de OR instemmingsrecht ten aanzien van regelingen op het gebied van arbeidsomstandigheden en privacy. Wat betekent dit als de ondernemer coronamaatregelen wil treffen? Op welke informatie over het coronabeleid binnen het bedrijf heeft de OR recht? Heeft de OR op dit terrein een zorgtaak?

Coronamaatregelen en de OR

Ten aanzien van het coronabeleid binnen de onderneming heeft de OR instemmingsrecht. De werkgever kan dergelijk beleid niet doorvoeren, zonder instemming van de OR. De OR speelt hier dus een belangrijke rol.

Zorgplicht werkgever

Op grond van de Arbowetgeving dient de werkgever zorg te dragen voor de veiligheid en gezondheid van de werknemers. Daarnaast dient de werkgever in een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) vast te leggen welke risico’s de werknemers lopen bij het verrichten van de arbeid. Tot slot dient de werkgever een plan van aanpak op te stellen. Daarin is opgenomen welke maatregelen er genomen worden ten aanzien van deze risico’s.

Een besmetting met het coronavirus kan in ieder bedrijf opgelopen worden. Dit vormt een risico voor de gezondheid van de werknemers. De werkgever is daarom verplicht hieromtrent een beleid op te stellen. Men kan denken aan het voorzien in hygiënemiddelen of een instructie om op drukke plekken mondmaskers te dragen.

Instemming en initiatief OR

Als naar het inzicht van de OR de werkgever niet voldoende maatregelen treft om de veiligheid van de werknemers ten aanzien van het coronavirus te waarborgen, dan kan hij zijn instemming met het coronabeleid onthouden. Dit kan de OR bijvoorbeeld doen als het coronabeleid van de werkgever niet in lijn is met de voorschriften van de overheid. De zorgtaak van de OR ziet er onder meer op dat de OR de naleving van de voor de onderneming geldende voorschriften op het gebied van arbeidsomstandigheden bevordert. Daarvoor kan de OR gebruikmaken van het initiatiefrecht. Op deze wijze kan de OR eigen ideeën over de invulling van het coronabeleid aan de werkgever voorstellen.

De OR en vaccinatieplicht

Een ander voorbeeld van een maatregel om de gezondheid van werknemers te waarborgen, is het verplichten van vaccinatie tegen het coronavirus. Het verplicht stellen van vaccinaties op de werkvloer lijkt op dit moment juridisch niet haalbaar. Verplicht vaccineren is namelijk in strijd met het grondrecht van de werknemer op onaantastbaarheid van het lichaam. Om een gerechtvaardigde inbreuk op dat grondrecht te kunnen maken, dient het belang van de werkgever zwaarder te wegen dan het belang van de werknemer. De verplichting om zorg te dragen voor de veiligheid en gezondheid op de werkvloer van de werkgever moet dus zwaarder wegen dan het grondrecht van de werknemer. Daar zal niet snel sprake van zijn. Daarnaast is het registreren van vaccinatiegegevens van werknemers in strijd met de privacywetgeving.

De OR speelt een belangrijke rol bij een eventueel vaccinatiebeleid. De OR kan op grond van het informatierecht vragen of de werkgever het voornemen heeft om vaccinaties voor werknemers verplicht te stellen. De werkgever dient hierover informatie te verstrekken aan de OR.

De zorgtaak van de OR brengt mee dat de OR de werkgever erop moet wijzen dat het verplicht stellen van vaccinaties voor werknemers in strijd is met de wet. Ook moet de OR ervoor waken dat de werkgever geen discriminatoire maatregelen treft tegen werknemers die niet gevaccineerd zijn. Aan de andere kant dient de OR erop toe te zien dat de werkgever de veiligheid op de werkvloer waarborgt. En dat werknemers dus zo weinig mogelijk kans lopen om op het werk besmet te raken. Deze tegenstrijdigheid maakt het ingewikkeld om een consistent en juridisch houdbaar beleid te formuleren. De OR moet dus meedenken met de werkgever bij het opstellen van het coronabeleid en daarvoor zo nodig extern advies vragen.

Weigeren instemming met coronabeleid ondernemer

Als de OR het niet eens is met het voorgestelde beleid van de werkgever, kan hij ervoor kiezen om geen instemming te verlenen. De werkgever kan in dat geval de kantonrechter om vervangende instemming vragen. De werkgever dient de kantonrechter dan te overtuigen dat zijn belang bij een dergelijk coronabeleid zwaarder weegt dan het belang van de OR en, in het verlengde daarvan, de belangen van de werknemers.

Advocaat ondernemingsraad

Heeft u vragen over het invoeren van een coronabeleid? Of over uw rechten en mogelijkheden als ondernemingsraad? Wij geven u graag advies en kunnen u ook bijstaan in eventuele procedures. Ook voor andere arbeidsrechtelijke kwesties kunt u bij ons terecht. Neem contact met ons op:

    Bovenstaande gegevens verwerken wij met uw toestemming, u kunt uw toestemming altijd weer intrekken. Lees ook onze privacyverklaring.

    Gerelateerde publicaties

    Werknemer of zzp’er: wanneer is iemand ondernemer?

    Nu de Belastingdienst weer de Wet DBA handhaaft, is deze vraag nog belangrijker geworden. In een recente uitspraak over Uber-chauffeurs heeft de Hoge Raad extra handvatten gegeven om te bepalen of iemand zzp’er is.

    Lees meer

    Corporate governance: compliance

    Een belangrijk onderdeel van de corporate governance is het naleven van de verschillende regels die voor de onderneming gelden: compliance. Hoe zorgt u dat uw bedrijf compliant wordt en blijft?

    Lees meer

    Ontslag wegens disfunctioneren: 7 stappen voor werkgevers

    Als werkgevers het dienstverband van een werknemer willen beëindigen wegens disfunctioneren, moeten ze een aantal stappen nemen voordat ze dit mogen doen. Welke stappen moeten ze ondernemen?

    Lees meer

    Wat kan de ondernemingsraad doen om de sociale veiligheid binnen de onderneming te bevorderen?

    De ondernemingsraad heeft een belangrijke taak als het gaat om de arbeidsomstandigheden in de onderneming, inclusief de sociale veiligheid. Welke instrumenten heeft de OR om te zorgen voor een veilige bedrijfscultuur?

    Lees meer

    6 aandachtspunten bij een aandeelhoudersovereenkomst

    De aandeelhoudersovereenkomst is de belangrijkste overeenkomst die tussen aandeelhouders en de vennootschap wordt gesloten. Welke zaken dient u in deze overeenkomst te regelen?

    Lees meer

    Corporate governance: vennootschapsorganen en hun onderlinge verhoudingen

    Het kan grote gevolgen hebben wanneer een orgaan binnen de vennootschap een besluit neemt waartoe het niet bevoegd is. Wat zijn deze gevolgen en hoe voorkomt u dat een besluit op de verkeerde wijze wordt genomen?

    Lees meer